Özbek Han, ö z b e g h a n olarak da bilinir,
tam adı g iy a s e d d în m u h a m m e d ö z b e k ( ö .
1341, Saray Berke), 1313-41 arasında Altın
Orda hanı. Devlete en güçlü dönemlerinden
birini yaşatmış, Özbek halkına adını
vermiştir.
Amcası Tokta Han’ın ölümü üzerine
1313’te tahta çıktı. İktidarının ilk yıllarında
İslam devletlerine karşı barışçı bir politika
izleyerek Memlûkler ve İlhanlılara elçi gönderdi.
İlhanlı hükümdarı Olcaytu’nun ölümünden
sonra 1318’de Şirvan’a girdiyse de,
bir sonuç alamadan döndü. 1320’de Müslümanlığı
benimsedi. Buna karşın Hıristiyanlara
karşı hoşgörüsünü sürdürdü. Cenovalılar
ve Venediklilerle ticaret antlaşması yaparak
koloni kurmalarına izin verdi. Tver
halkının vergi toplamaya gelen memurları
öldürmeleri üzerine, Moskova prensi İvan
Daniloviç’i büyük prens ilan ederek Tver
kenti üzerine gönderdi (1327) ve kısa sürede
denetimi sağladı. 1328’de Gök Orda hanı
Mübarek Hoca’nın bağımsızlık girişimini
önledi ve Gök Orda hanedanına son vererek
yönetimi merkezileştirdi. 1335’te İlhanlı
topraklarına yaptığı ikinci saldırıda da bir
sonuç alamadı. Altın Orda başkentini Saray
Batu’dan Saray Berke’ye taşıdı; kenti bir
ticaret ve kültür merkezi durumuna getirdi.
