Pagan

Pagan (ö. 1880, Mandalay, Birmanya),
Birmanya kralı (1846-53).
Akli dengesi bozuk olan babası Tharrawaddy’yi
tahttan indirerek başa geçti. Akıllıca
ve temkinli politikalarla iç ve dış
sorunları çözme çabası, Hindistan genel
valisi Lord Dalhousie’nin Birmanya’ya yönelik
saldırganlığından dolayı sonuçsuz kaldı.
Pagan’ın Rangoon’daki valisi Maung Ok
1851’de iki İngiliz ticaret gemisi kaptanını
cinayet, zimmete para geçirme ve gümrük
vergisi kaçakçılığıyla suçlayarak birkaç yüz
rupi ceza ödemek zorunda bıraktı. Kalküta’ya
dönen kaptanların başvurusu üzerine,
Dalhousie Pagan’a bir elçi yollayarak 920
sterlin tutarında tazminat ödemesini ve
Maung Ok’un görevden alınmasını istedi.
Pagan’m Maung Ok’u görevden almasına
karşın, elçinin tutumu yeni valiyle de ilişkilerin
bozulmasına yol açtı. 6 Ocak 1852’de
kentteki İngilizler tahliye edildi ve liman
ablukaya alındı. Üç gün sonra İngiliz savaş
gemileri kente ateş açtılar.
Pagan 7 Şubat 1852’de Dalhousie’ye bir
mektup yazarak Rangoon’daki saldırıyı
protesto etti ve genel valinin bunu onaylamayacağı
umudunu dile getirdi. Birkaç gün
önce de Rangoon valisi İngiliz kaptanlara
tazminat ödemeyi kabul etmişti. Ama Dalhousie
13 Şubat’ta krala bir ültimatom
göndererek 100 bin sterlin tutarında tazminat
istedi. Pagan süresi 1 Nisan’da dolan
ültimatoma yanıt vermedi. Birkaç gün sonra
İngiliz birlikleri Birmanya’ya girdiler.
Rangoon ele geçirildi ve Aralık 1852’de
Aşağı Birmanya’nın tamamı işgal edildi.
Pagan 18 Şubat 1853’te İngilizlerle uzlaşma
yanlısı kardeşi Mindon tarafından tahttan
indirildi.