Atmeydanı

Atmeydanı, İstanbul’da Sultanahmet Camisi
önündeki alana Osmanhlann verdiği
ad. Roma ve Bizans dönemlerinde hipodromun
yer aldığı bu alana 19. yüzyıldan sonra
Sultanahmet Meydam denmeye başlanmıştır.
Atmeydanı 196’da Roma imparatoru
Septimus Severus (hd 193-211) tarafından
kuruldu. İmparator Constantinus döneminde
(306-337) hipodrom olarak tamamlandı.
Bizans Döneminde burası siyasal yaşamda
önemli bir yeri olan at ve araba koşulannın
yanı sıra, devrimlerin ve ayaklanmalann da
değişmez alanıydı. 1204’te İstanbul’un Haçlılar
tarafından işgali sırasında tahrip edildi.
II. Mehmed (Fatih) İstanbul’u aldığında
hipodrom çoktan harap olmuştu. Osmanh
Döneminde at ve cirit oyunlan, spor yanşmalan,
büyük şenlikler ve düğünler burada
yapılırdı, imparatorluğun gerileme döneminde,
yeniçeri ve sipahi ayaklanmalan
çoğu zaman burada oldu. 16.yüzyılda bazı
büyük vezir konaklanmn ön yüzleri bu
alana bakardı. 17. yüzyılın başında Sultanahmet
Camisi yapıldı. Caminin yapılmasıyla
Atmeydanı iyice daraldı. Ama Topkapı
Sarayı’na, kentin ticaret ve liman kesimlerine
yakınlığından dolayı önemini imparatorluğun
son döneminde de korudu. İlk Osmanlı
sergisi 1863’te burada açıldı. Abdülaziz’in
son yıllannda alan parka dönüştürüldü.
İzmir’in Yunanlılarca işgalinin protesto
edildiği ünlü Sultanahmet mitingi de burada
yapıldı (23 Mayıs 1919).
Mısır’da III. Firavun Tutmosis’in (İÖ
1504-1450) Kamak Tapınağı’mn önüne diktirdiği,
oradan I. Theodosius zamanında
390’da Bizans’a getirilen, üstünde hiyerogliflerin,
kaidesinde imparatorun yaşamına
ve at yanşlanna ilişkin kabartmalann bulunduğu
30 m yüksekliğinde bir obelisk (dikilitaş),
10. yüzyılın ilk yansında VII. Konstantinos’un
yaptırdığı söylenen üstündeki
bronz kaplamalann IV. Haçlı Seferi’ni izleyen
Latin istilası (1204-61) sırasında söküldüğü
32 m yüksekliğindeki Örme Sütun,
Yunanlılann İÖ 479’da kazandığı Plataia
zaferinden sonra Perslerin silahlanndan dökülüp
Delphoi’deki Apollon Tapmağı’nın
%
t
Atmeydanı, Bartlett’in deseninden renklendirilmiş gravür, 1839
Alfa Yapım
önüne dikilen ve I. Constantinus zamanında
(4. yy) Bizans’a getirilmiş olan Burmah (ya
da Yılanlı) Sütun, Alman imparatoru II.
Wilhelm’in II. Abdülhamid için yaptırdığı
Alman Çeşmesi (1901) de buradadır.