Atıdiencia

atıdiencia, ortaçağ sonlanndaki İspanya
krallıklarında, kraliyet yasalannı uygulamakla
görevü mahkeme; Amerika’daki İspanyol
sömürgelerinde en önemU yönetim
organlanndan biri. Ispanya’da, olağan audiencia’larda
hukuk davalanna bakan yar551
Audley, Thomas
gıçlar oidoresy ceza davalanna bakan yargıçlar
alcaldes de erimen, audiencia başkanlan
da gobernador ya da regente olarak adlandınhrdı.
II. FeUpe döneminde (1556-98),
ölüm ve beUrU bir miktan aşan para cezalan
dışında«audiencia kararlanna itiraz yolu
kapatıldı. Bu tür kararlarla ilgili temyiz
başvurulan, chancillena adı verilen yüksek
mahkemeye yapılırdı.
16. yüzyıl süresince Amerika’daki İspanyol
sömürgelerinin çeşitli yönetim bölgelerinde
audiencia’lar kuruldu. Bunlar, yöneticilerle
ilgili şikâyetleri dinlemek ve suistimalleri
önlemek üzere uygun önlemleri almak yetkisini
taşıyordu. Kralın, Yedilerin haklannı
korumakla da görevlendirdiği audiencia’lar,
haftanın iki günü YerUlenn şikâyetlerini
dinlerdi. Gene de asıl görevleri, hukuk ve
ceza davalanna bakmaktı. Büyük davalarda
audiencia kararlanna Madrid’deki Yerüler
Konseyi nezdinde itiraz edilebilirdi. Audienc/
û’lara vah ya da askeri yönetici başkanlık
ederdi; ama hukuk eğitimi görmemişlerse,
bu yetkiUlerin, yargı kararlannda söz
hakkı olmazdı. Küçük audiencia’lar, üç ya
da beş üye (oidores) ile bir başkandan
oluşurdu. 1527’de dört üyeyle kurulan
Mexico audiencia’sının yargıç sayısı, 18.
yüzyılda 10’a yükselmişti.
Yenidünya’nın ilk audiencia’sı 1511’de
Santo Domingo’da kuruldu; yetki alanı tüm
Antiller’i kapsıyordu. Mexico audiencia’sının
yetki alam içinde, bugünkü Meksika
Cumhuriyetinin ve Meksika Körfezi kıyılanmn
büyük bölümü ile Florida yer alıyordu.
1542’de Lima, 1543’te Guatemala audiencia’
lan kuruldu; 1550’lerde bunlara üç yenisi
eklendi. Sömürge döneminin sonlannda,
dört genel valiüğin sınırlan içinde toplam 13
audiencia vardı. Aynca bak. İspanyol sömürge
yasalan, residencia.