August II

August II, august friedrich olarak da
bilinir, lakabı güçlü august, Lehçe august
fryderyk ya da august mocny (d. 12 Mayıs
1670, Dresden, Saksonya – ö. 1 Şubat 1733,
Varşova), Polonya krah, I. Friedrich August
adıyla Saksonya elektörü.^ Önceleri
Polonya’ya bağlı bulunan Podolya ve Ukrayna’yı
yeniden topraklanna katmasına
karşın, hüküm sürdüğü dönem, bir Avrupa
devleti olarak Polonya’nın gerilemesinin
başlangıcı olmuştur.
Saksonya elektörü III. Johann Georg’un
ikinci oğluydu. Ağabeyi IV. Johann Georg
ölünce 1694’te onun yerine elektör oldu.
Polonya kralı III. Jan Sobieski’nin ölümünün
(1696) ardından tahtın 18 adayı arasına
girdi. Seçilme şansını artırmak için Katolik
oldu. Bu yüzden Saksonya uyruklu Luthercilerin
desteğini yitirdiği gibi, bir Hohenzollem
prensesi olan kansı da onu terk etti.
Taç giyme töreninden (1697) kısa süre
sonra, 1683’te başlayan ve kendisinin de
1695’ten sonra zaman zaman katıldığı Osmanh
savaşı sonuçlandı. 1699’da yapılan
Karlofça Antlaşması’yla Polonya, OsmanlIlardan
Dinyeper Irmağının batısında kalan
Ukrayna topraklannı ve Kamieniec (Kamenets)
ile birlikte Podolya’yı geri aldı.
O sırada İsveç’in elinde bulunan eski
Polonya iü Livonya’yı Wettin hanedanına
katmak amacıyla, İsveç’e karşı Rusya Çarlığı
ve Danimarka ile ittifak kurdu. Polonya
Meclisi’nin (Diet) onu desteklemeyi reddetmesine
karşın, 1700’de Livonya’ya girdi.
Böylece Polonya’yı ekonomik bakımdan
çökerten Kuzey Savaşları (1700-21) başladı.
August’un kuvvetleri, Temmuz 1702’de İsveç
kralı XII. Kari (Demirbaş Şarl) tarafından
Krakow’un kuzeyindeki KHszow’da
yenilgiye uğratılarak geri püskürtüldü. August
Polonya’daki hiziplerden biri tarafından
Temmuz 1704’te tahttan indirilince
Saksonya’ya kaçtı. 1706’da İsveçliler Saksonya’yı
işgal ettiler. XII. Kari, Eylül
1706’da August’u Altranstâdt Antlaşması’
m(*) imzalamaya zorladı. Buna göre August,
tahttan çekilmeyi ve İsveç’in adayı
Stanislaw Leszczynski’yi Polonya kralı olarak
tanımayı kabul ediyordu. 1709’da Poltava
Çarpışmasinda Rusların İsveç’i yenmesinden
sonra, August bu antlaşmayı geçersiz
ilan etti ve 1710’da, Çar I. Petro’nun da
August II, Louis de Silvestre’nin yağlıboya
çalışması; Devlet Sanat Koleksiyonları,
Wawel, Krakövv, Polonya
Panstwowe Zbiory Sztuki na Wawelu, Kraköw, Polonya
desteğiyle meclisin onu yeniden Polonya
kralı tammasım sağladı.
Ruslar, Polonyah soyluların oluşturduğu
Tamogröd Konfederasyonu (*) ile August
arasındaki iç çekişmelerden (1716-17) yararlanarak
1720’de Livonya’yı kendi topraklarına
kattılar. Böylece kral, Rusların Polonya
üzerindeki nüfuzunun tehlikeli boyutlara
ulaştığını gördü. Tek yasal oğlu II.
August Friedrich’in (sonradan Polonya kralı
III. August) tahta çıkmasını sağlayacak
güçlü bir monarşi oluşturmaya ve öteki
topraklarını da evlilik dışı öbür çocukları
için güvence altına almaya çaba gösterdiyse
de, başarılı olamadı. Hükümdarlığının son
döneminde, Polonya önemli bir Avrupa
devleti olmaktan çıktı. Rus Çarlığı’nm denetimine
girdi. August’un ölümünden sonra
Polonya Veraset Savaşları başladı. Oldukça
savurgan olan ve pahalı zevkleri bulunan
August, Saksonya’da sanayi ve ticareti geliştirmek
için çok çaba harcadı. Dresden
kentinin güzelleştirilmesine katkıda
bulundu.