Dallapiccola, Luigi (d. 3 Şubat 1904,
Pisino, Istria, Avusturya İmparatorluğu – ö.
9 Şubat 1975, Floransa, İtalya), Italyan
besteci. Katı kurallı oniki ton dizisi tekniğiyle,
sıcak ve duygusal bir anlatıma ulaşılabileceğini
göstermiştir.
Çocukluğunun büyük bölümünü Trieste’
de geçirdi. I. Dünya Savaşı sırasında ailesiyle
birlikte Avusturya’nın Graz kentinde
alıkondu. Burada Verdi ve Wagner’in müziğini
tanıma fırsatını buldu. 1921’de Floransa’da
Luigi Cherubini Konservatuvarı’na
girdi; 1934’te de konservatuvarm öğretim
kadrosuna katıldı. II. Dünya Savaşı’ndan
önce piyanist ve öğretmen olarak tanınan
Dallapiccola, eskiden beri Ferruccio Busoni,
Arnold Schoenberg ve Alban Berg’in müziğine
ilgi duymaktaydı. 1939’da oniki ton
müziğindeki deneylerine başladı. Canti di
prigionia (1938-41; Hapishane Şarkıları)
adlı üçlemesiyle olgun bir besteci olarak
belirdi. Vurmalı çalgılar, arplar ve piyanolardan
oluşan bir orkestra ve koro için
bestelenen bu yapıt, Faşist öğretiye karşı bir
protestoydu ve bir ölçüde ölüler missası
“Dies Irae”in (Gazap Günü) dinsel ezgisine
dayanıyordu. Dallapiccola bu yapıtta oniki
ton tekniğini özgün bir biçimde kullanmıştı.
Dallapiccola’nın vokal müziği en etkileyici
yapıtları olarak kabul edilir. Coşkulu metinlerden
ve çeşitli yaratıcı anlatımlardan yararlandığı
koro bestelerinde hem Latin
sıcaklığı hem de karmaşık bir teknik göze
çarpar-. Kızı için yazdığı Quaderno musicale
di Annalibera (1952; Annalibera’nm Müzik
Defteri) adlı piyano kitabı İtalya’nın Faşist
yönetimden kurtulmasını kutlamak için yazdığı
koro ve orkestra üçlemesi Canti di
liberazione’nin (1955; Kurtuluş Şarkıları)
büyük bölümünün temelini oluşturmuştur.
Volo di notte (Gece Uçuşu) adlı operası ise
ilk kez 1940’ta Floransa’da sahnelenmiştir.
Dallapiccola 1950’lerde ve 60’larda Massachusetts’te,
Tanglewood’daki Berkshire
Müzik Merkezi’nde ve ABD’nin başka
kentlerinde kompozisyon dersleri verdi.
Özellikle de genç İtalyan bestecileri üzerinde
çok etkili oldu. Elektronik müziğin önde
gelen bestecilerinden Luciano Berio öğrencileri
arasındaydı.
Dallapiccola
10
Mar