Dallas

Dallas, ABD’de, Texas eyaletinin kuzey
kesimindeki Dallas ilinde {county) kent.
1846’dan beri il merkezidir. Trinity Irmağı
üzerinde yer alır. Eyaletin, Houston’dan
sonra ikinci büyük kenti ve Farmers
Branch, Garland, Grand Prairie, Highland
Park, Irving, Mesquite, Richardson ve University Park kentlerini içeren bir bileşimin
metropolüdür. 53 km batısında Fort Worth
kenti yer alır. Irmak kıyısında ilk kulübeyi
1841’de John Neely yaptı. Burada giderek
küçük bir köy gelişti. Yerleşimin adı, büyük
olasılıkla ABD başkan yardımcısı (1845-49)
George Mifflin Dallas’tan geliyordu.
1858’de, yakındaki La Reunion’da kurulan,
ama başarısızlıkla sonuçlanan Fourier’ci
komünden Fransız ve İsviçreli zanaatçılar
gelmesiyle yerleşim büyümeye başladı.
1870’lerde bölgeye demiryolunun ulaşması
da ticari gelişmeye hız kazandırdı. Büyük
bir toptancı pazan oluştu. Kentteki perakendeci
kuruluşlar Güneybatı’ya hizmet
vermeye başladılar; içlerinden Neiman-
Marcus uluslararası ün kazandı.
1907’de Dallas Pamuk Borsası kuruldu.
1920’lerde, ABD’de yetişen pamuğun yüzde
40’ı Dallas çevresinden geliyordu. Çırçır
makineleri yapımı bugün de önemini korumaktadır.
30 Ekim 1930’da C. M. (“Baba”) Joiner,
Doğu Texas’ta büyük petrol yatakları buldu.
Bu keşif Dallas’ı, bütün petrol sanayisinin
denetimini elinde tutan büyük bir
merkez durumuna getirdi. Bunun sonucunda
Dallas, Güneybatı’nın önde gelen mali
merkezi oldu. Bugün birçok sigorta şirketinin
merkezi buradadır. Ayrıca Dallas, bilgisayar
bilimleri ve tıp alanında da önemli bir
merkezdir; Amerikan Kalp Derneği’nin
merkezi buradadır. Oldukça çeşitlenmiş
durumdaki sanayi gıda, ulaştırma araçları,
uçak parçaları ve makine imalatını içerir.
Giyim eşyası üretimi de önemlidir; kent
bölgenin moda merkezi olarak tanınır. Bir
ulaşım ve haberleşme odağı olan Dallas’ta,
ABD Kara ve Hava Kuvvetleri Haberleşme
Birimi’nin uluslararası merkezi bulunur.
Dallas-Fort Worth Havaalanı 1973’te açılmıştır.
Kasım 1963’te Başkan John F. Kennedy’
nin arabayla geçerken bir suikast sonucu
öldürüldüğü yerde bugün John F. Kennedy
Meydanı vardır.
Bölgedeki başlıca eğitim kurumlan Bishop
College (1881), Dallas Baptist College
(1897), Baylor Dişçilik Yüksekokulu
f 1905), Güney Metodist Üniversitesi
(1915), eskiden Güneybatı Tıp Okulu olan
Texas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Merkezi
Dallas Kampüsü (1943), Dallas Üniversitesi
(1956), El Centro College (1966), Texas
Üniversitesi Dallas Kampüsü (1969) ve
Richard College’dır (1972).
Dallas, opera, bale, müzikaller, senfoni
konserleri gibi kültürel etkinlikleriyle de
tanınır. Tiyatro Merkezi, tasanmım Frank
Lloyd Wright’in yaptığı tek tiyatro binasıdır.
Birkaç büyük göl dinlenme ve eğlence
olanağı sağlar. Eyalet Fuar Alam’nda, yıllık
geleneksel Amerikan futbolu turnuvasının
yapıldığı Cotton Bowl Stadyumu, bir konser
salonu, çeşitli müzeler, bir planetaryum,
bir akvaryum, bir park ve eyalette her yıl
düzenlenen en büyük sergilerden birinin yer
aldığı fuar bulunmaktadır. Beyzbol takımı
Texas Rangers Arlington Stadyumu’nda,
Amerikan futbolu takımı Dallas Cowboys
ise Texas Stadyumu’nda maç yapar. Heykel
bahçeleri ile ilgi çeken Dallas Alışveriş
Merkezi kentteki etkileyici yapılar arasındadır.
Dallas 1856’da kasaba, 1871’de kent
olarak tüzel kimlik kazandı. Nüfus kent,
1985 tah.) 997.467; metropoliten alan
1980), 2.974.878.