Buckingham

Buckingham (2. Dükü), George Villiers (d. 30 Ocak 1628, Londra – ö. 16 Nisan 1687, Kirkby Moorside, Yorkshire, İngiltere), Kral II. Charles’ın, Cabal (Komplocular) olarak bilinen beş kişilik iç kabinesinin üyelerinden. Babası Buckingham 1. dükü, Kral I. Charles’m (hd 1625-49) en yakın danış- Buckingham 2. Dükü, Sir Peter Lely’nin (1618-80) resminden ayrıntı; Ulusal Portre Galerisi, Londra National Portrait Gallery. Londra mam ve arkadaşıydı. George, babasının 1628’de bir suikast sonucunda öldürülmesinden sonra Charles’m ailesi içinde yetişti ve kralın oğlu Prens Charles’ın sadık bir arkadaşı oldu. I. Charles’ın Parlamento tarafından idam ettirilmesinin ardından, İskoçlar tarafından II. Charles adıyla kral ilan edilen prensin yanında yer aldı. Eylül 1651’de Worcester’da tahtı ele geçirmek için prensin yanında savaştı. Sonunda ikisi de ayrı yerlere sürgüne gönderildi. 1657’de gizlice İngiltere’ye dönen Buckingham, Cromwell Cumhuriyeti hükümetince Şubat 1659’a değin hapiste tutuldu. 1660’ta II. Çharles’ın tahta çıkmasından sonra kralın Özel Danışma Kurulu’na girdi, kısa süre sonra da Lordlar Kamarası başkanı (lord chancellor) Clarendon kontu Edward Hyde’a karşı muhalefetin başına geçti. Buckingham’m kavgacı tutumu ve entrikaları, 1667’de kısa bir süre için hapse atılması­ na yol açtı. Daha sonra serbest bırakıldığında, Clarendon’ın iktidardan düşüşünde etkili oldu. Bunu izleyen Cabal üyeliği sırasında önceleri kral üzerinde büyük etkisi olan Buckingham, Arlington kontu Henry Bennet’a karşı giriştiği iktidar mücadelesini kazanamadı. Fransa ile ittifak kurulmasını Buckingham da desteklediği halde Charles ve Arlington, İngiltere’ye Katolikliği geri getirmek için Fransız birliklerini kullanma planlarından ona hiç söz etmemişlerdi. Gene de Parlamento, Katolikliğe yakınlık duyduğu öne sürülen Buckingham’ı 1674’te bütün görevlerinden aldı. Bir süre muhalefet önderi Shaftesbury kontu Ashley Cooper’m yanında yer alan Buckingham 1681’de Yorkshire’daki topraklanna çekildi. Buckingham’ın yergi oyunu The Rehearsal (Prova) ilk olarak 1671’de sahnelendi. Öyun o dönem tiyatrosunun başarılı bir parodisiydi. H. W. Chapman’ın 1949’da yayımladığı Great Villiers (Büyük Villiers) Buckingham’m yaşamını konu ahr. Buckingham (2. Dükü), Henry Stafford (d. y. 1454 – ö. 2 Kasım 1483, Salisbury, Wilshire, İngiltere), Kral III. Richard’ı önce destekleyip sonra aleyhine dönen Lancester yanlısı soylu. Kral III. Edward’in soyundan gelen Henry Stafford’un kimi ataları, Gül Savaşlan’nda (1455-85) York hanedanı yandaşlanna karşı savaşırken ölmüşlerdi. Henry Stafford 1460’ta büyükbabasının ölümü üzerine Buckingham dükü oldu. Altı yıl sonra da York yanlısı Kral IV. Edward’in baldızı Catherine Woodville’le evlendi. Ama Lancaster yanlısı olduğu için IV. Edward döneminde hemen bütün devlet işlerinin dışında tutuldu. 9 Nisan 1483’te Edward’in ölümünden sonra, Edward’in 12 yaşındaki oğlu ve vârisi Kral V. Edward’in tahta çıkmasını engellemek isteyen Gloucester dükü Richard’a yardıma girişti. V. Edward’in adamlarının çoğunu tutuklattı, Edward ile küçük karde­ şini yakaladı. Ardından da IV. Edward’in vârislerinin meşruluğunu açıkça reddederek halkın Gloucester dükünü kral yapmasını istedi. Dükün 6 Temmuz’da Kral III. Richard olarak tac giymesinden sonra çeşitli unvanlar ve ayrıcalıklarla ödüllendirildi. Bununla birlikte Buckingham, daha iki ay geçmeden Lancaster yanlılarının Richard’ı tahttan indirme planlarına karıştı. Plana göre, Lancaster yanlısı Richmond kontu Henry Tudor sürgünden getirilerek kral olacaktı. Ama Buckingham belki de tacı kendisi ele geçirmek istiyordu. V. Edward ile kardeşinin bu arada esrarangiz biçimde ortadan kaybolmasından (belki de öldürülmesinden) büyük olasılıkla gene Buckingham sorumluydu. Bu durumda, tahtta hak! iddia eden iki kişiyi ortadan kaldırmayı, bunun suçunu da Richard’a yüklemeyi amaçlıyor olabilirdi. Sonunda Buckingham ekim ayı ortalarında birlikleriyle Herefordshire’a yürüdü; ama seller Londra’ya ulaş­ masını engelledi. Morali bozulan ordusu birkaç gün içinde dağıldı. Kaçan Buckingham yakalandı, boynu vurularak idam edildi.