Claude, Albert

Claude, Albert (d. 24 Ağustos 1898,
Longlier – ö. 22 Mayıs 1983, Brüksel,
I Belçika), canlı hücre bileşenlerinin ayrılma-
I sına ve incelenmesine ilişkin yöntemler
[ geliştiren Belçika-ABD’li sitoloji bilgini.
’ Çağdaş hücre biyolojisinin gelişmesine büyük
katkıda bulunan bu çalışması nedeniyle,
öğrencisi George Palade ve Christian de
Düve ile birlikte 1974 Nobel Fizyoloji ve
Tıp Ödülü’nü almıştır.
Claude, 1928’de, Belçika’daki Liege Üniversitesi’nden
tıp diplomasını aldıktan sonra
New York’taki Rockefeller Tıp Araştırmaları
Enstitüsü’nde (bugün Rockefeller Üniversitesi)
çalışmaya başladı. Bağdokuda
kötü huylu ur (sarkom) oluşumuna yol açan
Rous virüsünü hücreden ayırmaya çalışırken,
tavukların ur dokusundan aldığı virüslü
hücre özütlerini santrifüj lediğinde ağır
parçacıkların deney tüpünün dibine çöktüğünü,
hafif parçacıkların ise üst katmanlar1
da toplandığını gördü. Karşılaştırma yapabilmek
için normal hücreleri de santrifüj lemeye
başlayan Claude, santrifüjle ayrılmış
hücre bileşenlerini biyokimyasal çözümlemeyle
incelediğinde, ayrılmış taneciklerin
belirli organellerden oluştuğunu saptadı. Bu
incelemeler sonucunda, hücrelerin içindeki
zarımsı ağ yapıyı buldu ve mitokondrilerin
solunum etkinliklerinin merkezi olduğunu
açıkladı.
1942’de, biyoloji araştırmalarında o güne
değin hiç kullanılmamış olan elektron mikroskopunu
deneyen Claude, önce ayrılmış
hücre bileşenlerini, sonra tüm hücreyi inceledi.
Elektron mikroskopunun hücre biyolojisindeki
önemini kanıtlayan Claude’un çalışmaları,
bilim adamlarının, hücre bileşenlerinden
her birinin yapısı ve hücredeki yeri
ile biyolojik etkinliği arasındaki ilişkiyi
saptamalarına yardımcı oldu.
1941’de ABD uyruğuna geçen Claude,
1949’da Belçika’ya döndü ve aynı yıl her iki
ülkemin yurttaşı olma hakkını kazandı.
1972’ye değin Rockefeller Üniversitesi’nde,
1969’a değin Brüksel Bağımsız Üniversitesi’nde
öğretim üyeliği yaptı; aynca 1948-71
arasında Jules Bordet Enstitüsü’nün yöneticiliğini
yürüttü.