Codhpur

Codhpur, Hindistan’ın kuzeybatı kesiminde,
Racasthan eyaletine bağlı Codhpur
ilinin merkezi kent. 1459’da Racput (savaşçı
kast) hükümdarı Rao Codha’nın kurduğu
kent, uzun yıllar Codhpur hükümdarlığının
başkenti olarak kalmıştır. Bir bölümü,
18. yüzyıldan kalma surlarla çevrilidir. Saray
ile bir tarih müzesinin bulunduğu kale
kente egemen kayalık bir çıkıntı üstünde
kurulmuştur. Marvar’ın eski başkenti Mandor’un
4. yüzyıldan kalma yıkıntılan kentin
hemen kuzeyinde yer alır.
Önemli bir kara ve demir yolu kavşağı
olan Codhpur, günümüzde yün, sığır, tuz,
deri ve tarımsal ürünlere dayalı bir ticaret
merkezidir. Makine ve demiryolu atölyelerinin
yanı sıra pamuklu dokuma, pirinç ve
demir kaplar, bisiklet, mürekkep ve polo
malzemeleri üreten sanayi kuruluşları
odium 74
cardır. Ayrıca fildişi eşya, cam bilezik,
;atal-bıçak takımı, boyanmış kumaş, lake
ahşap işleri, keçe ve deri ürünleri, mermer
işleri ve hah dokuma gibi el sanatlarıyla da
ünlüdür. Racasthan’ın ikinci büyük kenti ve
eyalet yüksek mahkemesinin merkezidir.
ItartffPfif4 — Lvı u
Codhpur kenti ve kalesi,
Racasthan, Hindistân
Kaypise-Shostal/EB İne
Kentte bir hava harp okulu, askeri havaalanı,
Codhpur Üniversitesi (1962) ve Racasthan
Üniversitesi’ne bağlı bir tıp yüksekokulu
vardır.
22.860 km2’lik alanı kaplayan Codhpur ili,
büyük ölçüde, Marvar (ölüm bölgesi) denen
yüksek kum tepelerinin örttüğü verimsiz
topraklardan oluşur. Kuzey ve kuzeybatı
kesimi Büyük Hint Çölünün (Thar Çölü)
bir parçasıdır. Bölgenin tek ırmağı olan
Luni güneyde akar. Başlıca tarım
ürünleri bacra (hintdansı), baklagiller, .covar
(süpürgedarısı), yağ tohumları, mung
(bir Asya fasulyesinin yenilebilir tohumları)
ve mısırdır. Ayrıca pamuk ve buğday da
yetiştirilir. Linyit, demir cevheri, tungsten,
grena taşı, camkumu ve alçıtaşı çıkartılır.
Kümes hayvanı çiftliklerinde koyun, sığır ve
deve de beslenir.
İngiliz yönetimi sırasında Racputana ilindeki
en büyük hükümdarlık olan Codhpur,
bugünkü Codhpur ilinin yanı sıra Nagaur,
Pali Calor ve Barmer illerini de kapsıyordu.
1212’de kurulduktan sonra Rao Maldeo’
nun (hd 1532-69) yönetiminde gücünün
doruğuna ulaştı. 1561’de Hint-Türk imparatoru
Ekber’in istilasından sonra Hintr
Türk İmparatorluğu’na bağlandı. İmparator
Evrengzıb 1679’da Marvar’ı istila ederek,
halkının Müslümanlaştırılması için çalışmalar
başlattı. Ama Codhpur, Caipur ve
Udaipur, hükümdarlıkları ittifak kurarak
Müslümanların egemen olmasını önlediler.
Daha sonra Codhpur ve Caipur hükümdarları
Hint-Türk egemenliğini tanıdıkları için
yitirdikleri Udaipur ailesiyle evlenme ayrıcalığını
yeniden elde ettiler. Bu anlaşmada
öngörülen Udaipur prenslerinden olma ço,-
cukların tahta geçmede ilk sırayı alması
koşulu çeşitli kavgalar ve sonunda bir
Hindu savaşçı kastı olan Marathaların bölgede
üstünlük kurmasına yol açtı. 1818’de
Ingiliz egemenliğine giren Codhpur 1949’da
Racasthan eyaletine bağlandı. Nüfus (1981)
kent 506.345; il, 1.667.791.