Coligny, Gaspard II

Coligny, Gaspard II de, c h â t i l l o n s e n –
y ö r ü (d. 16 Şubat 1519, Châtillon-surr
Loing – ö. 24 Ağustos 1572, Paris, Fransa),
Fransa amirali ve Din Savaşlan’mn (1562-
98) ilk yıllarında Huguenot’lann önderi.
Châtillon komutanı I. Gaspard de Coligny
ile Louise de Montmorency’nin oğluydu.
Yirmi iki yaşında saraya girdi ve Guise
2. dükü François de Lorraine’le dostluk
kurdu. 1544’teki İtalya seferine katıldı;
daha sonra da piyade orgeneralliğine geti?
rildi. 1552’de Fransa amirali olduktan sonra
İspanyollara karşı savaştı ve iki yıl onlann
elinde tutsak kaldı.
1555’te güvenlik içinde bir koloni kurmalan
için Huguenot’lann Brezilya’ya gönderilmeleri
tasarısından yana çıktıysa da, Reform’u
desteklediğini 1560’a değin resmen
açığa vurmadı. O yıl akrabası Montmorency’nin
korumasına girdi; kendisi de
Fransa’daki dindaşlarını korumaya başladı.
Huguenot’lara dinsel hoşgörü isteminde
chancelier (adalet bakanı) Michel de’L’Hospital’in
ve bir süre için de Catherine de
Medicis’nin desteğini kazandıysa da güçlü
Guise ailesinin düşmanlığını üstüne çekti.
Coligny’nin mezhep değiştirmesi daha çok
siyasal nedenlere dayanıyordu. Kalvenci
düşünceyi benimsiyor, ama Protestanlığı
Gaspard de Coligny (ortada) ve kardeşleri,
oymabaskı; Condâ Müzesi, Chantilly
Giraudon
temelde düzen, disiplin ve adaleti sağlamanın
aracı olarak görüyordu.
1562’de başlayan iç çatışmalara biraz duraksamayla
katıldı. En iyi komutanlardan
biri değildi, savaştan hiç hoşlanmazdı.
Conde 1. prensi Louis de Bourbon’un
1569’da ölmesi üzerine Huguenot’ların tek
önderi haline geldi. Moncontour’da ağır bir
yenilgiye uğramasına karşın (Ekim 1569),
Güney Fransa’da bir ordu topladı ve Yukan
Sen Vadisine kadar ilerleyerek karşıtlannı
Saint-Germain Antlaşması’na (Ağustos
1570) zorladı. Barış Huguenot davasına
büyük yarar sağladı.
1571’de saraya dönen Coligny, IX. Charles’
m gözüne girdi ve kralın poutikalan üzerinde
önemli ölçüde etkili olmaya başladı.ıFelemenk’te
İspanyollara karşı birlikte savaşmak
üzere Fransız Katolikleriyle Huguenot’lardan
bir ordu kurulmasını önerdi. Böylelikle Huguenot’lann
Fransa’ya hizmet etmelerine olanak
sağlamayı ve krallıktaki konumlanm
güvenceye almayı umuyor, İspanyollann
Flandre’dan sürülmelerine ise ancak ikinci
derecede önem veriyordu. Bu başanyla aynca
krala daha da yakınlaşacağım düşünüyordu.
Catherine de Medicis ile Guise ise müttefikleri
İspanya’yla savaşa tutuşmak istemiyor
ve kral üzerindeki etkilerini yitirmekten
korkuyorlardı. Catherine’in kışkırtmasıyla
22 Ağustos 1572’de Paris’te Coligny’ye
karşı başansız bir suikast girişiminde bulunuldu.
IX. Charles onu ziyaret ederek çok
yönlü bir soruşturma açmaya söz verdi.
Suikasttaki rolünün açığa çıkacağını anlayan
Catherine, oğlu IX. Charles’ın vehimli
oluşundan ve dengesizliklerinden yararlanarak
Huguenot’lann misillemede bulunmak
üzere kendisine komplo düzenlediklerini
söyledi. Bir öfke nöbetine tutulan
IX. Charles aralannda Coligny’nin de bulunduğu
Huguenot önderlerinin katledilmeleri
buyruğunu verdi ve Aziz Bartolomeus
Yortusu Kıyımı(*) başladı.
24 Ağustos’ta şafak vaktinde Henri de
Guise’in paralı askerleri Coligny’ye evinde
saldınp onu ağır biçimde dövdükten sonra
pencereden aşağı attılar; daha sonra da
Guise’in uşaklarından biri tarafından kafası
kesildi.