edİrne tşi olarak da bilinir,
ahşap, mukavva ya da deri üstüne uygulanabilen
bir tür lak(*) tekniği ve bu teknikle
süslenen eşyaya verilen genel ad.
Osmanlılann 15. yüzyıldan beri uygulayageldiği
bu teknik, ilk kez Edirne’de görüldüğü
ve İstanbul, Bursa, Diyarbakır, Erzurum
gibi kentlere oradan yayıldığı için bu
adla anılmıştır.
Kapı, dolap kapağı, pencere kepengi gibi
ahşap yapı öğelerinde oyma, kakma ve
boyama teknikleriyle bir arada uygulandığı
görülen Edimekâride geleneksel hatayi motifleri,
daha sonralan da Barok ve Rokoko
etkili desenler yaygındır.
Cilt kapaklannda Edirnekâri kullanılmasının
İranlı ustalar eliyle Osmanlı ülkesine
girdiği sanılmaktadır. Saray nakkaşlığı ve
tezhipçiliğine dayalı bir bezeme tekniği
halinde gelişmekle birlikte, yer yer halk
sanatına yaklaşan daha serbest uygulanmış
örnekleri de vardır. Ciltten başka çekmece,
menşur (ferman) mahfazası, kalemdan, divit,
sandık ve kutu gibi çeşitli gündelik
eşyada da Edirnekâri uygulanmıştır. Günümüze
kalan en eski Edirnekâri örnekleri
III. Murad döneminde (1574-95) yapılmış
ciltlerdir. Yusuf-ı Mısri, Ali el-Üsküdari,
es-Seyid Ahmed, Mustafa Edirni, Mustafa
Nakşi adlan bilinen Edirnekâri cilt ve
tezhip ustalandır.
Edison, ABD’de, New Jersey eyaletine
bağlı Middlesex ilinin (county) kuzeyinde
ilçe düzeyinde yönetim birimi. New Brunswick’in
hemen kuzeydoğusunda yer alır.
Thomas A. Edison’un araştırma laboratuvarını
kurduğu Menlo Park buradadır.
1870’ten önce Woodbridge ve Piscataway
yönetim birimlerinin bir bölümü olan yörenin
Raritan olan eski adı 1954’te Edison
olarak değiştirilmiştir. İlçedeki imalat sanayisi
çeşitli ürünleri kapsar. Eski Raritan
Cephane Merkezi’nin büyük bir bölümünü
kaplayan Raritan Merkezi, planlı bir sanayi,
ticaret ve araştırma kompleksidir. Middlesex
İl Yüksekokulu (1964) Edison’dadır.
Nüfus (1980) 70.193.
Edirnekâri
21
Nis