Copeau, Jacques

Copeau, Jacques (d. 4 Şubat 1879, Paris –
ö. 20 Ekim 1949, Beaune, Fransa), Fransız
oyuncu, edebiyat eleştirmeni, tiyatro yönetmeni
ve 20. yüzyıl başlannın gerçekçi
tiyatrosuna karşı bir tepki gelişmesine önderlik
eden tiyatro adamı.
Kısa bir süre sanat yapıtlan alıp sattıktan
sonra 1904-06 arasında L’Ermitage ve
1907-10 arasında da La Grand Revue için
tiyatro eleştirileri yazdı. 1909’da Andre
Gide, Jean Schlumberger ve birkaç başka
yazarla birlikte La Nouvelle Revue Française’i
kurdu ve 1911’e değin derginin yayın yönetmenliğini
yürüttü. Jean Croue ile birlikte
yazdığı Fyodor Dostoyevski’nin Karamazov
Kardeşler uyarlaması 1911’de sahnelendi.
1913’te Copeau, Theâtre du Vieux-Colombier’yi
(1961’den sonra Theâtre du Vieux-
Colombier-Jacques Copeau) kurdu ve burada
Shakespeare’den Claudel e kadar pek çok
tiyatro yapıtını sahneledi. Tiyatrosunu, ön
sahnesi olmayan, mekânı basit perde ya da
bölmelerle belirten Elizabeth dönemi tiyatrolan
gibi düzenledi. Max Reinhardt gibi
Copeau da oyuncu ile izleyici arasındaki sının
kaldırmak için çaba harcadı. Oyunlannda
atmosfer yaratmak için yararlandığı başlıca
araç ışıktı.
Sahne hilelerinden çok oyunun kendisi
üzerinde duran Copeau oyuncu eğitimine
çok önem verdi ve sonunda Konstantin
Stanislavski’nin ünlü Moskova Sanat Tiyatrosu’yla
boy ölçüşebilecek düzeyde bir
oyuncu kadrosu oluşturdu. 1917’de topluluğunu
New York kentine götürdü. 1924’te
Vieux-Colombier’den ayrılarak, genç oyuncular
için açtığı okulu Burgonya’ya taşıdı.
Genç oyuncular orada oyunculuk eğitimi
görmenin yanı sıra, köylerde çeşitli işlerde
çalışarak yöre halkının ilgisini çektiler.
Köylüler onlara “Les Copiaux” (Copeau’cular)
adını takmıştı. Bu adla ilk kez 1926’da
Basel’de sahneye çıktılar. Kendi oyun yazarlan
(AndrĞ Obey) olan ve Avrupa
turnelerine çıkan yeni topluluğun yönetimini
1930’da Michel Saint-Denis üstlendi.
Copeau’nun tiyatroya en önemli katkılanndan
biri, modern yapımlarda oyun boyunca
olabildiğince az değişen sahne düzeni kurma
düşüncesi olmuşur. Coupeau’nun Müellifle
Aktör (1945) adlı kitabı Türkçede
yayımlanmıştır.