deMille, Cecil B(lount)

(d. 12 Ağustos 1881, Ashfield, Massachusetts – ö. 21 Ocak 1959, Hollywood), ABD’li sinema yapımcı­ sı ve yönetmeni. Gösteri öğesini kullanarak Cecil B. deMille EB İne büyük izleyici kitlelerini etkilemiş ve Amerikan sinemasının dünyaya egemen olduğu bir dönemde Hollywood’un en önemli adlarından biri olmuştur. Oyun yazarı Henry Churchill DeMille’in (1853-93) oğludur. Pennsylvania Askeri Yüksekokulu ve Amerikan Tiyatro Sanatları Akademisi’nde öğrenim gördü. 1900’de tiyatro oyunculuğuna, bir süre sonra da oyun yazarı olan kardeşi William Churchill deMille’le (1878-1955) birlikte yazarlığa başladı. İlk filmi The Squaw Man (1914) bir western’dı ve Hollywood’da çekilen uzun metrajlı filmlerin ilklerindendi. Halkın istediğini vermekteki becerisiyle deMille, yö­ netmenlerin hemen hiç tanınmadığı bir dönemde bir yönetmen olarak tanındı. Önceleri malzeme olarak daha çok tiyatro oyunlarını kullanırken, ABD’de ilginin I. Dünya Savaşı’na yönelmesiyle filmlerinde yurtseverlik temalarına yer verdi. 1919’dan 1923’e değin savaş sonrasının katı ahlak kurallarından sıyrılma eğilimini yansıtan komediler yaptı. Ama bu filmler tepki görmeye başlayınca bu kez Kitabı Mukaddesken alınma konuları işleyen, çarpıcı dekorları ve kalabalık sahneleri olan filmlere yöneldi. Bunlar arasında The Ten Commandments (1923; On Emir) ve 800 milyon kişi tarafından izlendiği tahmin edilen The King o f Kings (1927; Hazreti İsa) gibi filmler vardır. DeMille, Hollywood’da bir yaşam biçimi olarak gösterişe önem vermenin de örneği oldu. Sette megafon kullanan ve emirlerini iletmek için hoparlör sistemi kuran ilk yönetmendi. DeMille’in daha sonraki bü­ yük yapımlar döneminin doruk noktaları Samson and Delilah (1949; Samson ve Dalila), 1952’de en iyi film Oscar’ını kazanan The Greatest Show on Earth {Harikalar Sirki) ve 1956’da gerçekleştirdiği, 70. filmi olan On Emir’in ikinci çevirimiydi. Bankacılık alanında da etkinlik gösteren deMille, 1919’da dünyanın ilk ticari havayollarından biri olan Mercury adlı havacılık şirketini kurdu. 1936’dan 1945’e değin, ünlü filmlerin uyarlamalarına yer veren haftalık bir radyo programına çıktı. Pek çok eleştirmen, filmlerini sanatsal değerden yoksun bulsalar da, deMille destan türü filmlerde başarılı olmuş ve bu türü kendisine mal etmişti. Arada oyunculuk da yapan deMille, en ilginç rolünü aldığı Billy Wilder’in Sunset Boulevard (1950; Sunset Bulvarı) filminde kendi kendisini canlandırmıştı. Autobiography adlı kitabı 1959’da, ölümünden sonra yayımlandı.