Fransız şair ve edibi. Asıl ismi FrançoisMarie Arouet’dir. 1694’te Paris’te doğdu. Öğrenimini, Cizvit papazlannın idare ettiği Louis-le-Grand Koleji’ nde yaptı. Babasının arzusu üzerine hukuk öğrenimi gördü. Kolej’de papazlar onun özel kabiliyetini görünce dindar olarak yetiştirmek istedilerse de,’ bu Voltaire üzerinde tam aksi bir tesir gösterdi. Hıristiyanlığı reddettiği gibi İslâm düşmanı da oldu. 1741’de yazdığı Mahomet isimli kitabında Resûlullah’ın Hz. Zeyneb validemizi nikâh etmesini, tiyatro olarak yazdı. Bu kitabında çok iftiralar etmiştir. Bu yüzden, düşmanı olan Papa’dan tebrik mektubu aldı. İkinci Abdülhamid Hân, bu tiyatronun Avrupa’da oynatılmasına, gerekli tepkiyi göstererek mâni oldu. Genç yaşta gelişen edebiyat kabiliyeti, onu bu alanda çalışmaya itti. Paris’in aydınlar çevresine giren Voltaire, kısa zamanda hiciv yazarı olarak tanındı. Sert fikirlerinden dolayı yazıları sansür edildi ve 1717’de altı ay Bastille hapishanesinde yattı. Hapishaneden çıktıktan bir yıl sonra ilk trajedisi “Oedipe”, Paris’te sahneye konulmuş ve geniş ilgiyle karşılanmıştır. Bu başarısı üzerine Voltaire, tiyatro alanındaki çalışmalarına önem verdi. Voltaire, kendisini Homeros ve Virgilius ile aynı seviyeye yükselten “La Henriade” (1724) isimli millî destanı yayınladı. Birkaç yıl sonra ikinci defa Bastille Hapishanesine atıldı. Çıktıktan hemen sonra Fransa’yı terk etti. Önce İngiltere’ye gitti. Burada Nevvton’un fizik ve matematik; John Lacke’in felsefe ve politika üzerine eserlerini inceledi. Fransa’ya döndükten sonra İngiltere’nin siyasî ve sosyal kurumlan üzerine intibala- rını “Lettres sur les Anglais” isimli kitabında yazdı. Dinî ve siyasî açıdan bu eserin yasak edilmesi üzerine Voltaire, Lorrain’e kaçtı. Prusya Kralı Büyük Frederik’ in daveti üzerine Potsdam’a gitti. “Ondöıdüncü Lui Çağı” ismindeki eserini orada tamamladı. Fakat kralı ve sarayını sert şekilde hicvedince, oradan da kovuldu. Buradan İsviçre’ye geçti. Cenevre’de bir çiftlik alarak oraya yerleşti. Hayatının son yıllarını geçirdiği bu çiftlikten, bir ara, birkaçgün için gittiği Paris’te hastalandı ve orada 1778’de öldü. Çok ileri, dine karşı amansız düşman, ihtilâlci fikirlerin babası olan Voltaire, yalnız Fransa’nın değil, bütün dünyanın en karakteristik filozof yazarlarındandır. Fransız ihtilâlini hazırlayan düşüncelerden önemli bir kısmı ona aittir. Avrupa’da insan haklarının en belirli esaslarından bir kısmı onun eserleriyle dile gelmiştir. Voltaire bir fikir adamı olarak kalmamış, kendine has, tasavvur ettiği yeni bir dünya görüşü için yılmadan hayatı boyunca savaşmıştır. Bütün tasavvurların dış hislerden ileri geldiğini savunmuştur. Metafizik fikir ve düşünceleri bu açıdan incelemiştir. Loke’ın cevherin bilinmezliği teorisinden ayrılarak, düşünen cevher ve yer kaplayan cevherin birbirine bağlı olduğunu savundu. Bununla birlikte Voltaire, ruh ve beden birliğini inkâr etti. Varlıkların maddî ve ruhî niteliklerini ayırdığından materyalizmin dışında kalmaktadır.
Eserleri: Oedipe (1718), La Henriade (1724), Brutus (1730), Zaire (1732), Alzire (1736), Lettres Sur les Ang lais (1734), Histoire de Charles XII. (1741), Mérope (1743), Essai sur les moeurs et l’esprit des nations (Milletlerin Örfleri ve Ruhu Üzerine Deneme 1756), Candide (1758), Dictionnaire Philosophique (Felsefe Sözlüğü, 1764).