De Filippo, Eduardo

(d. 24 Mayış 1900,
Napoli – ö. 31 Ekim 1984, Roma), İtalyan
oyun yazarı, oyuncu ve sahne yönetmeni.
Gerek tiyatro, gerek sinemada duyarlı yapıtlar
ortaya koymuş, özellikle Napoli lehçesiyle
60’a yakın oyun yazmıştır.
Napolili fars yazarı ve oyuncu Eduardo
Scarpetta’nm evlilik dışı oğludur. Kardeşleri
Titina (Annunziata) ve Peppino da ünlü
birer oyuncudur. Eduardo çok küçük yaşta
babasının tiyatro kumpanyasında sahneye
çıktı. 1920’lerin sonlarında üç kardeş De
Filippos adını verdikleri kendi tiyatrolarını
kurdular. Eduardo 1931’de başarılarıyla ülkesinde
tanınmaya başladı. 1932’de Pulcinella,
principe in sogno (Düş Prensi Pulcinella)
ve La voce del padrone (Sahibinin
Sesi) adlı oyunları yazdı. 1937’de yazdığı
Sono stato io! (Ben Yaptım!) ile kendini
oyun yazarı olarak kabul ettirdi. Konuları
çoğunlukla Napoli’de geçen oyunlarında daha
çok aile ilişkilerini ele aldı. Geleneksel
commedia dellarte(*) tekniklerden yararlandı.
1945’te aile tiyatrosu dağılınca tek
başına çalışmaya başladı. Bu dönemdeki
oyunlarından Napoli Milionaria (1945; Milyoner
Napoli) savaşın etkilerini anlatıyordu;
Questi fantasmi! (1946; Şu Hayaletler!)
ise yanılsama ile gerçeklik arasında bir
oyundu. Filumena Marturano (1946) De
Filippo’nun bütün yönlerini ortaya koyuyordu.
1951’de II paese di Pulcinella (Pulcinella’nın
Yurdu) adlı bir de şiir kitabı yayımlayan
De Filippo’nun yapıtları birçok dile
çevrildi, Moskova dahil birçok kentte oynandı.
Londra’da sahnelenen oyunlarının
bazılarında Sir Laurence Olivier de rol aldı.
De Filippo 1953’te, Napoli’de San Ferdinando
Tiyatrosu’nu kurdu, daha sonra Roma
Üniversitesi’nde tiyatro dersleri verd1981’de yaşam boyu senatör unvanıyla
onurlandırıldı.
Oyunlarının birçoğu beyazperdeye uyarlanmışbunların The vomini in frak (1932;
Frak Giymiş Üç Adam) gibi bazısını De
Filippo kendisi gerçekleştirmiştir.
ÖBÜR ÖNEMLİ YAPITLARI: Tre mesi dopo
(1933; Üç Ay Sonra), L ’abito nuovo (1936; Yeni
Giysiler), In licenza (1941, İzinde), La paura numero
uno (1950; Bir Numaralı Korku), Amicizia (1952;
Dostluk).