Davud bin Halef

d a v u d e z -z a h İRİ olarak
da bilinir (d. 815, Küfe – ö. 883, Bağdat),
Arap fıkıh ve kelam bilgini. Isfahanlı bir
ailedendir. Çocukluğu Bağdat’ta geçti. Basra
ve Nişabur’da İshak b. Rahveyhi’nin
yanında öğrenim gördü. Şafii mezhebini
benimsedi. Ama sonraları bu mezhebin rey
(kişisel görüş) ve kıyas (tasım) gibi ilkelerini
onaylamayarak Zahiriye mezhebini kurdu.
Kıyasın akla dayandığını, dinde kıyasa yer
verilirse Kuran’a ve sünnete aykırı yargılar
ortaya çıkacağını savundu. Ama kendisi de
birçok yargısal sorunun çözümünde kıyasa
başvurmak zorunda kaldı ve buna “delil”
adını verdi. Başlangıçta İran’da yandaşlar
bulan görüşlerini, 11. yüzyıl başlarında
Endülüs’te İbn Hazm yeniden canlandırmaya
çalıştı. Yapıtlarının hiçbiri günümüze
ulaşamamıştır.