ŞEMPANZE (Pan satyrus)

ŞEMPANZE (Pan satyrus), Alın. Schimpanse
(m). Fr. Chimpanzé (m). İng. Chimpanzee. Familyası:
Maymungiller (Pongoidae). Yaşadığı Yer: Afrika’nın
sulak orman kenarlan.
Özellikleri: Vücudu siyah tüylerle örtülü, hızlı tırmanıcı
bir maymun. Eşi ve ailesiyle ağaçlarda yaşar. Meyva
ve taze filizlerle beslenir.
Ömrü: 40 yıl.
Çeşitleri: Kambiya şempanzesi, Kululamba şempanzesi,
Guinea şempanzesi, Şuvayfurt şempanzesi
meşhurlarıdır.
Afrika’nın Atlantik tarafındaki ormanların su
kenarlarında ve savanlarda yaşayan bir maymun.
Kongo ve Gine’de bol rastlanır. Vücudu siyah tüylerle
örtülüdür. Ağırlıktan 45-50 kg. kadardır. Boylan 1-1,5
metreyi pek geçmez. Erkekler dişilerden daha uzun
olurlar. Şempanzelerin yüzü çıplak, kulaktan iri, burunlan
küçüktür. Eski dünyanın kuyruksuz maymunlandır.
Dudaklarını ileri uzatabilirler. İki ayak üzerinde
iken ön ayakları dizlerine kadar gelir. Genç yaştakilerin
yüzleri penbemsidir. Yaşlandıkça siyahlaşırlar. Başlannda
saç ortadan ayrılır, zamanla dökülür. Ağaçlara
çok rahat tırmanır, yerde dört ayaklan üzerinde yürürler.
60 ile 80 maymundan müteşekkil sürüler halinde
dolaşırlar. Besin aramak için dört gruba ayrılırlar. Besin
bulan grup, çıkardığı gürültülü seslerle diğerlerini de
çağınr. Meyve ve taze Filizlerle beslenirler. Protein
ihtiyaçlannı termit yiyerek karşılarlar. Bir termit yuvasına
rastlayınca kendilerine ziyafet çekmek için uzun
süre oyalanırlar. Kopardıklan dalların filizlerini temizleyerek
yuvanın içine sokarlar, kısa bir süre sonra dışan
çekerek üzerine tırmanan termitleri yerler. Bu, usulü
arılann yuvalarından bal çıkarmak için de kullanırlar.Gürültücü hayvanlardır. Gürültüleri üç kilometre
uzaklıklardan rahatça duyulur. Geceleri ağaçlarda
geçici olarak kurdukları yuvalarda bannırlar. Sadece
bir aileden müteşekkil küçük gruplar da vardır. Çoğu,
her gece derme çatma yeni bir yuva kurar. Yağmurdan
korunmak için üzerini dallarla örterler. Dişi şempanze
yavrusunu çoğunlukla sırtında taşır. Maymunların
içinde en zekileri olarak bilinirler. Küçük yaşta kolayca
ehlileşirler. Bisiklete binme, masada oturma, topla
oynama gibi birçok oyun, öğretilebilir. Yaşlandıkça hır­
çınlaşırlar. Dişiler 8, erkekler 12 yaşında erginleşmeye
başlar, ortalama 40 yıl kadar yaşarlar.