Demokratik Merkeziyetçiler

Sovyetler
Birliği Komünist Partisi içinde, iktidarın
parti ve hükümet organlarının elinde toplanmasına
karşı çıkan muhalefet grubunun
üyeleri.
Demokratik Merkeziyetçiler Grubu, merkezî
hükümet ve Parti organlarının İç
Savaş’ın doğurduğu sorunları çözme çabası
içinde yerel sovyetler ve Parti birimleri
üzerinde denetimlerini artırdıkları 1919-
20’de ortaya çıktı. Önderliğini Timofey V.
Sapronov, Vladimir M. Smirnov ve Valerian
V. Osinski’nin (Obolenski) yaptığı grubun
çoğunluğu, 1918’de sanayi üzerindeki
denetimin merkezîleştirilmesine karşı çıkmış
aydınlardan oluşuyordu. Demokratik
Merkeziyetçiler, 1919’daki çeşitli Parti ve
hükümet toplantılarında merkezî önderlerin
kendi politikalarını benimsetme ve yerel
görevlileri atama eğilimlerine karşı çıkarak,
Parti içinde daha geniş bir demokrasi istemeye
başladılar. VII. Sovyetler Kongresi’
nin (Aralık 1919) bu doğrultuda kararlar
almasına karşın, iktidarı daha geniş bir
temele yaymaya yönelik pratik düzenlemeler
sınırlı bir düzeyde kaldı. Demokratik
Merkeziyetçiler muhalefetlerini 1920’de de
sürdürdüler; ama muhalefet gruplarının sert
biçimde eleştirildiği X. Parti Kongresi’nde
(Mart 1921) örgütsel reformları destekleyen
karar tasarılarının kabul edilmesiyle yetinerek
çalışmalarını geçici olarak durdurdular.
Parti’nin alman kararları uygulamaması
üzerine yeniden etkin muhalefete başlayan
Demokratik Merkeziyetçiler 1923’te merkezî
Parti önderliğini eleştirmek için öteki
muhalefet gruplarıyla birleştiler ve 15 Ekim
1923’te Politbüro’ya sunulan 46’lar Deklerasyonu’na
katıldılar. 1926 ve 1927’de Stalin’in
Parti içinde giderek artan egemenliğine
karşı çıkan muhalefetin yanında yer
aldılar. Ama Stalin muhalefeti bastırdı ve
XV. Parti Kongresi’nde (Aralık 1927) 18
Demokratik Merkeziyetçi Parti’den atıldı.
1930’lardaki temizlik hareketi sırasında Demokratik
Merkeziyetçilerin çoğu ortadan
kayboldu.