Denham, Sir James Steuart

4. b a r o n e t ,
asıl adı j a m e s s t e u a r t (d. 21 Ekim 1712,
Edinburg – ö. 26 Kasım 1780, Edinburg),
zamanına göre çok daha ileri ve kapsamlı
merkantilist görüşler öne sürmüş İskoçyalı
iktisatçı.
İskoçya’nm eski baş hukuk görevlisi (lord
advocate) Şir James Steuart’m oğludur.
Edinburg Üniversitesi’nde öğrenim gördü
(1724-25). 1735’te avukat olduktan sonra
kara Avrupa’sına yaptığı geziler sonunda
Jakobusçulara katıldı. Stuart hanedanından
Charles Edward’i tahta geçirmeyi hedefleyen
1745 ayaklanmasına katıldığı için 1763’e
değin sürgünde kaldı. Edinburg’a döndükten
bir süre sonra Coltness’e çekildi. Babası
1773’te soyadını alma koşuluyla dayısı Sir
Archibald Denham’ın topraklarını devraldığından,
babasının ölümünden (1780) sonra
kısa bir süre miras olarak iki baronetliği de
üstlendi.
En önemli yapıtı olan Inquiry into the
Principles o f Political Economy (1767; Ekonomi
Politiğin İlkeleri Üzerine Araştırma),
İngilizcede iktisat üzerine yazılan belki de
ilk sistematik araştırma olarak, yalnızca
olguları sıralamakla yetinen dönemin merkantilist
yapıtlarıyla tam bir karşıtlık gösterir.
Merkantilist politikaların savunucusu
olan Denham, başta nüfus hareketleri ve
istihdam olmak üzere, toplumun ekonomik
gelişmesinde devlete önemli bir rol yüklüyordu.
Piyasanın dengeye kavuşması için
devlet müdahalesini gerekli görüyordu.
Merkantilist görüşlerine uygun olarak, sanayileşen
bir ülkenin, işçi ücretlerindeki
artış nedeniyle uluslararası pazarlarda bir
daralmayla karşılaşacağını, bu nedenle iç
pazara dayanmanın gerektiğini savunuyordu.
Denham’ın tarihsel gelişmeye ilişkingörüşleri 19. yüzyıl Alman iktisatçıları arasında
büyük kabul görmüştür. Günümüz
iktisatçıları ise Denham’m ekonomik büyümede
paranın oynadığı rol üzerine geliştirdiği
kurama özel bir önem vermişlerdir.
Çağma göre bir hayli gelişkin olan bu
kuram, katı miktar kuramı yaklaşımını reddederek,
fiyatların ve faiz oranlarının kaynak
dağılımındaki rolünün analizini de kapsamaktadır