TANDIR

TANDIR, Alm. Backvorrichtung (i); Kohlenbecken
(n). Fr. Four (m), sans cheminée; chauffe-pieds (m).
İng. Earth öven; heating arrengement. Isınmak için
kullanılan bir çeşit mangal. Yere çukur kazılarak yapı­
lan özel bir fırına da tandır denir. Eskiden kışı soğuk geçen yerlerde alçak dört köşe bir masanın altına bir
mangal konur ve bunun üzeri, tamamen örtecek, ateş­
ten zarar görmiyecek şekilde pamuklu bir örtü ile kapatılırdı.
Isınmak istiyenler bu örtüyü dizleri üzerine
çekerler, ayaklarını mangalın etrafına koyarlardı. Sobaların
olmadığı mangalla ısıtmanın sağlanamadığı yerlerde
bu usûl çok kullanılırdı.
Bazı yerlerde altı ayaklı, altı köşeli veya yuvarlak
ağaç masa altına kendine mahsus bir mangala ateş konmak
suretiyle de tandır yapılırdı. Bunun üzerine çapraz
yorganlar daha üstüne halılar örtülürdü. Ayaklar
masaya doğru uzatılarak ısınılırdı.
Yere kazılarak yapılan tandırların derinliği umumiyetle
130-150 cm. olur. Çaplan ise 50-65 cm. arasında
değişir. Sıkı çamur, saman ve keçi tüyü ile hazırlanan
kanşım ile yapılan tandı riar, güneşte kurutulur. Daha
sonra yere kazılan çukura yerleştirilir. Tandırda mangal
kömürü, odun gibi yakacaklar kullanılır. Genellikle
burada kuzu kızartılır. Tandırda kuzu etini pişirmek
için önce et temizlenir. Bir çengele asılarak üzeri iyice
kapatılıp, tandır içinde pişmeye bırakılır. Buna tandır
kebabı adı verilir.