Dennis, John

(d. 1657, Londra – ö. 6 Ocak
1734, Londra), İngiliz eleştirmen ve oyun
yazan. Şiirde tutkunun önemini vurgulaması
yüzünden şair Alexander Pope ile arasında
uzun süren bir tartışma çıkmıştır.
Harrow ve Cambridge’de öğrenim gördü.
Bir süre kara Avrupa’sında dolaştıktan
sonra Londra’ya yerleşti ve edebiyat çevresinin
ünlü adlarıyla yakınlık kurdu. Başlangıçta
odlar ve oyunlar yazdı. Çok ürün
vermesine karşın, başarılı bir oyun yazarı
değildi.
Eleştiri alanındaki en önemli yapıtları The
Usefulness o f the Stage (1698; Tiyatronun
Yararı), The Advancement and Reformation
o f Modern Poetry (1701; Modern Şiirin
Gelişmesi ve Yenilenmesi), The Grounds o f
Criticism in Poetry (1704; Şiir Eleştirisinin
Temelleri) ve An Essay on the Genius and
Writings o f Shakespear’dir (1712; Shakespeare’in
Dehası ve Yapıtları Üzerine Bir
Deneme). Dennis’in temel savı, edebiyatın
din ile benzer özellikler gösterdiğidir; özellikle
de tiyatro, insanların düşüncelerini
tıpkı dinde olduğu gibi duygular yoluyla
etkiler. Dennis’e göre, bir sanat yapıtında
anlatını kurallarına uygunluk ve üslup inceliğinden
çok, tutku ve yücelik önemlidir.
Pope’la arasındaki anlaşmazlığın, Dennis’in
bu görüşlerinden kaynaklandığı söylenebilir.
Dennis’in yapıtlarını fazla gösterişli
bulan Pope, “Essay on Criticism’Nde (Eleştiri
Üzerine Deneme) düşmanca bir anıştırmayla
Dennis’i eleştirir. Dennis ise Reflections
Critical and SatyricaFda (1711; Eleştirel
ve Yergili Düşünceler) bir yandan “Essay
on Criticism”i eleştirirken, bir yandan da
Pope’a çok sert bir dille saldırmıştır. Araları
bir süre düzelmişse de, iki yazar arasındakitartışma Dennis’in ölümüne değin zaman
zaman alevlenerek sürmüştür.