denys d e leeuwis,
den ys ryckel ya da van RiJKEL olarak da
bilinir (d. 1402/1403, Rijkel, Aşağı Lorraine –
ö. 12 Mart 1471, Roermond, AşağıLorraine, Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu),
ilahiyatçı ve mistik. 14. yüzyılda Ren
bölgesinde ortaya çıkan tinsellik okulunun
önde gelen temsilcilerindendir.
Köln Üniversitesi’nde eğitim gördü.
1425’te Roermond’daki Chartreuse tarikatına
girdi. 1451-52’de Kuzey Almanya ve
Felemenk’e papalık elçisi olarak gelen Cusalı
Nicholas’a, Rhineland’daki kilise reformu
çalışmalarında yardımcı oldu. 1465’ten
başlayarak Hertogenbosch’taki Chartreuse
tarikatı mensuplarının yönetimini üstlendi.
1469’da sağlık durumunun kötüye gitmesi
nedeniyle görevinden aynldı.
Ren tinsellik okulu, Yeni-Platonculuktan,
Aquino’lu Tommaso’nun ilahiyatından ve
yapıtlarıyla özellikle ortaçağ sonu mistiklerini
etkilemiş olan Sahte Dionysios Areopagites’in
öğretilerinden izler taşır. Denys
klasik yapıtı olarak kabul edilen De Contemplatione’da
(Tefekkür Üzerine) Tommaso’nun,
Sahte Dionysios Areopagites’in ve
Felemenkli mistik Jan Van Ruysbroeck’in
görüşlerinden yararlanmıştır. Ona göre mistik
tefekkür, Kutsal Ruh’un insana verdiği
bilgelik armağanının özümsenmesidir ve
ruh buna ancak Tanrı dışında, herkesten
vazgeçmekle hazırlanabilir. Dogmatik, çileci
ve mistik ilahiyat üzerine birçok yazıları
olan Denys, ayrıca çeşitli hükümdarlara,
onları Türklere karşı Haçlı Seferi düzenlemeye
çağıran mektuplar yollamış, kilise
reformu üzerine incelemeler yazmıştır. Kutsal
Metinler ile Sahte Dionysios üzerine
yorumları, Tommaso’nun Summa theologicfl’sınm
(1265-73; İlahiyat) bir özetini ve bir
felsefe elkitabım derlemiştir. Yorumları ve
incelemeleri özellikle 16. yüzyılda yaygın
olarak okunmuştur. Opera Omnia’sı (Bütün
Yapıtları) 1896-1935 arasında 42 cilt olarakyayımlanmıştır
Deny s van Leeuwen
17
Ağu