BORİKASİD , Alm. Borsäure (f.), Fr, Acide boriqu’e
(m.), İng. Boric acid. Formülü B(0H), olup ardoborik
asid için kullanılan isim. Borik asid, elementel borun bir
oksiasididir.
Özellikleri: Borik asid, kokusuz, tatsız, havada
kararlı olan beyaz kristal ve tozdan ibarettir. Molekül
ağırlığı 61,83, erime noktası 169°C ve kaynama noktası
300°C’dir. Özgül ağırlığı 1,46 g /cm”dür. Borik asid
suda orta derecede çözünür. Sıcak sudaki çözünürlüğü
soğuk sudan fazladır. Alkol ve gliserinde çözünür.
Borik asid bir Lewis asid vazifesi yapan ve bir hidroksil
iyonu olan çok zayıf mono bazik asiddir.
Şayet borik asid 175°C kadar ısıtılırsa su kaybedecek
metaborik asid (HB02) şeklini alır. Daha çok ısıtıldığında
tetraborik asid (H2B407) meydana gelir. Hatta
daha çok ısıtılmak ile camsı bor trioksid halini alır. Borik
asid sodyum peroksid ile reaksiyona sokulursa beyazlatıcı
olarak ticarette kullanılan peroksoborat elde edilir.
Borik asid gliserin gibi belirli polialkollerle reaksiyona
girer ve asidik celat kompleksleri verir. Borik asid metal
oksidlerle eritildiği zaman gerçek metal iyonlarını
karakteri ze eden oldukça renkli camsı boratları verir.
Bu olay metal iyonlarının analizinde kullanılır.
Bulunuşu: Mineral halinde bulunabilir. Fakat daha
çok çözeltilerde bulunur. Meselâ kaplıca sularında.
Ayrıca buhar püskürten volkanların yakınında da bulunabilir.
Laboratuvarda, borik asid, bor halojenürlerin
veya hidridlerin hidrolizinden elde edilir. Ticari maksatlı
borik asid, boraks çözeltisine klörür veya sülfürik
asid ilâvesiyle elde edilir. Ticari borik asid % 99,9
saflıktadır.
Kullanılışı: Borik asid, ısıya dayanıklı borosilikat
camı ve aynı zamanda cam elyafı üretiminde kullanılır.
Metalürjide kaynak ve bakırın pirinçle kaplanması için
de kullanılır. Ahşap malzemeyi havaya karşı korumada
ve kumaşları ateşe dayanıklı hal getirmede kullanılır.
Dahilen kullanıldığında borik asid zehirleyicidir. Özellikle
çocuklar için çok az miktarı dahi zehirlidir. Borik
asid haricen hafif antiseptik olarak kullanılır. Göz damlasında,
ağız gargarası ve kozmetikte kullanılır. Yara
tozlarının içine de katılabilir. Suların sertliğini gidermekte
de faydalanılır.