ABDULLAH BİN DİNAR,

Tâbiînin
büyük hadîs âlimlerinden. Künyesi Ebû
Abdurrahman el-Umrî, el-Medenî’dir.
Doğum tarihi kesin olarak bilinmemektedir.
127 (m. 744; yılında vefât etmiştir. îbn-i
Ömer’in azadlı kölesidir.
Zamanın en meşhur âlimlerinden, bilhassa
yetişmiş olduğu Eshâb-ı kirâmdan
îbn-i Ömer, Enes bin Mâlik’ten (r.a;,
aynca Süleyman bin Yesâr, Ebî Salih bin
Semmân’dan ilim öğrenip hadîs-i şerif
rivâyet etmiştir. lmam-ı Nesâi onu
müskirûn’dan (Çok hadîs rivâyet edenler;
den/ kabul eder. Kendisinden, Musa bin.
Ukbe, Mâlik, oğlu Abdurrahman, Nâfî elKureşî,
Süfyân-ı Sevrî, Süfyân bin Uyeyne,Muhammed bin Sûkâ gibi âlimler hadîs
rivâyet etmişlerdir. Hadîs âlimleri onu sika
(güvenilir; kabul etmişlerdir. Rivâyetleri
meşhur hadîs ki tablan olan Kütüb-i Sitte’-
de yer almaktadır.
Abdullah bin Dinar’ın yalnız bir tek
Sahâbiden rivâyet ettiği hadîs-i şeriflerin
başka âlimlerin rivâyetlerinde geçen lafzî
(sözlü; delilleri vardır. Ebû Salih’den, onun
da Ebû Hureyre’den bildirdiği şu hadîs-i
şerif bunlara bir örnektir. Peygamber efendimiz
buyurdu ki: “îm ân altmış küsur
şu’bedir. Hayâ da îmânın bir şu’
besidir. Bu hadîs-i şerifin hem mânâsında,
hem de lâfzında âlimler ittifak etmiştir.
Abdullah bin Dinar hazretleri, ahlâkça
da Tâbiînin en ileri gelenlerinden idi. Ebû
Hamza bir gün kendisinden nasihât istediği
zaman buyurmuştur ki: “İnsanlardan
uzak, yalnız olduğunda da her zaman
Allah’tan kork, beş vakit namazını cemaatle
kıl. Yönünü harama çevirme ki, böylece
her hâlinle Allahü teâlâ’ya yaklaşanlardan
olursun.”
Abdullah bin Dînar hazretlerinin bizzat
Sahâbeden aldığı hadîs-i şeriflerden birisi:
“A y (Şaban ayı) yirmidokuz gündür.
Hilâli görm edikçe oruç tutmayınız.
Hilâli görm edikçe bayram etmeyiniz.
E ğ er ufkunuz bulutlanmış bulunursa
sayıyı otuza tamamlayınız.”
“H erhangi bir kim se din kardeşine
“Ey kâfir” derse bu tekfir sebebiyle
ikisinden biri m uhakkak küfre döner.
E ğ er o kim se dediği gibi ise ne a’lâ!
Aksi takdirde sözü kendi aleyhine
döner. ”
“E y kadınlar cem aati! Sadaka
verin! İstiğfarı da çok yapın! Çünkü
ben ekseriyetle Cehennem liklerin sîzlerden
olduğunu gördüm. ”
1) Tezkiret-ül-huffâz cild-1, sh. 125
2) Tabakât-ı İbn-i S a’d cild-5, sh. 626
3) Tehzib-iilesma ve’l-luga cild-1, sh. 264
4) Mizan-ül-i’tidâl cild-2, sh. 417
5) Tehzib-ut-tehzib cild-5, sh. 201
6) el-Menhel-ül azbül mevrûd cild-2, sh. 286
7) Hilyet-ül-evliyâ cild-10, sh. 162