TÜRKİYE KILAVUZU – AFYONKARAHİSAR İLİ

bağlanmıştır. Bir aralık, ilce merkezi olarak K ütahya’ya verilmiştir. Nihayet,
1865 yılında H üdavendigâr (Bursa) İline sancak olarak bağlandı
ve Birinci Cihan Harbi başında müstakil sancak oldu.
Türk kurtuluş tarihinde Afyonkarahisar, D um lupınar Meydan muharebesi
diye ün almış olan muharebelerin, Başkumandanlık Meydan Muharebesi
safhası bu savaşların manasını kat kat artırmaktadır. Bize ve biz-densonra
gelecek türk nesillerine sonsuz kıymet taşıyan birçok şeyleri
kazandıran bu muharebelerin nasıl bir kahramanlık, nasıl bir fazilet ve
nasıl bir istiklâl aşkından meydana geldiklerini anlamak için Ebedî Ş e f
A T A T Ü R K ’ün canlı bir kaynak olan büyük nutuklarını okumak kâfidir.
ABİDELERİ VE ESKİ ESERLERİ
AFYON İli, zengin tarihiyle ilgili eserleri göğsünde toplamıştır. Afyon
merkez ilçesi, ilin diğer ilçeleri arasında sanat değerini haiz tarihî eserleri
en çok bulunanıdır. Toprak ajtında kalmış tarihî eserlerden başka,
bugün toprak üzerinde görünenlerin başında K aleler, Camiler, K erva n sa ­
raylar, M escitler ve H am am lar gelmektedir. Kalelerin içinde başta A fy o n
kalesi, D em irlikale, Toprokkale, G ezler kalesi gelir.
A fyo n K alesi: kalelerin en namlısıdır , etrafı eski evlerle kaplıdır.
Dik ve sarp olan bu üçüncü zaman tepesi şehirden 220 metre yüksekAfyon
Kalesinin geriden görünüşü
liktedir. Güney tarafına düşen eski yoldan çıkılınca, önce birinci kale
kapısına, az daha yükselince Bizanslılar tarafından yapılmış surlara ve
bir zindana varılır ; tepeye yaklaşınca, ikinci kapı ve kalenin surları gö­
rülür. Kalenin tam üst kısmında Kızkalesi, birkaç su mahzeni, eskiden
ölüme mahkûm olanlar için kullanılan derin kuyular bulunur. Kayalar
üzerine çıkabilmek için de ayrıca kayalara oyulmuş merdivenler vardır
E tiler zamanında yapılıp, Frilcya, B izans ve Selçukiler zamanında tamir
görmüş olan kalenin, bilhassa harp ve müdafaaya elverişli oluşu değerini
Durmayalım düşeriz.