Colön

Panama’mn ortakuzey kesiminde,
Colön ilinin merkezi. 1850’de ilk Panama
demiryolunun Atlas Okyanusuna ulaştığı
yerde kurulan kente önce demiryolu yapımcılanndan
Aspinwaliun adı verildi. Bugünkü
Colön adı Columbus’un (Kolomb), yakındaki
Cristöbal limanının adı da Cristöforo’nun
(Kristof) İspanyolca karşılıklanndan
gelmektedir. Demiryolunun 1855’te tamamlanmasından
sonra, Panama’nın Antiller’deki
eski limanlarını gölgede bırakan
Colön, kanal yapımına ilişkin ilk planların
gündeme gelmesiyle daha da önem kazandı,
üstünde kurulduğu Manzanillo Adasının
bataklık olmasından kaynaklanan kötü sağlık
koşullan, kanal yapımı sırasında sağlık
99 -Colonnsı
işlerinden sorumlu olan Albay William
C. Gorgas’ın yeni su dağıtım ve kanalizasyon
şebekeleri kurması ve çevredeki bataklıkları
kurutmasıyla önemli ölçüde düzeldi.
ABD’nin bugün artık Colön’un bir banliyösü
durumuna gelen Cristöbal’deki eski
Kanal Bölgesi’nde inşa ettiği büyük liman
tesisleri ve doklar, Colön’un Antil Denizinin
en önemli limanlanndan biri olmasını
sağlamıştır. Kent nüfusunun çoğunluğunu,
kanalın yapımı sırasında İngiliz Batı Hint
Adalanndan getirtilen işçilerin soyundan
gelen Siyahlar oluşturur. Panama kentine
uzanan karayolunun üzerinde bir turizm
merkezi olan kentte havaalanı, gümrük
binası, büyük resmî binalar, kiliseler ve
birçok modern otel vardır. Nüfus (1986)
67.885.
Colonia, Uruguay’ın güneybatı kesiminde
il. Batıda Uruguay Irmağı, güney ve güneybatıda
da Rîo de la Plata ile sınırlanır. 6.105,
km2’lik bir alana yayılan toprakları hem
tarihsel, hem ekonomik açıdan önemlidir. İl
merkezi Colonia del Sacramento bugünkü
Uruguay’ın ilk sürekli yerleşim yeriydi.
İspanyollar savunma merkezlerini, 1726’da
daha stratejik bir bölgede kurduklan Montevideo’ya
taşıdılar.
Ticari amaçlı sebzeciliğin yanı sıra ilk kez
İsviçreli göçmenlerin ülkeye tanıttığı mandıracılık,
aynca tekstil ürünleri üretimi, Colonia’yı
Uruguay’ın en yoğun nüfuslu ve
zengin illerinden birisi haline getirmiştir.
Bölgede bıldırcın, akbaba ve sinekkuşu
yaşar. Kıyılarda balıkçılık yapılır. Colonia
ile Montevideo arasındaki 177 km’lik Pan-
Amerikan Karayolu’nun bir bölümü il sınırlanndan
geçer. Nüfus (1975) 111.832.