Abdal

tasavvufta, dünya düzenini koruyan ama bu özellikleri gizli kalan veli gruplarından (ricalü’l-gayb) birine verilen ad. Sözcük olarak, bir şeyin yerini tutan ya da bir şeyin karşılığı olan anlamındaki “bedel” ya da “bedil”in çoğuludur. Birbirlerinin yerine geçebildikleri ya da aynı biçim ve görünüşteki birini bedel (karşılık) bırakarak istedikleri yere gidebilme gücüne sahip oldukları kabul edildiği için kendilerine bu ad verilmiştir. Sayılarının 40 olduğu ve Şam’da bulundukları kabul edilir. İlgili hadis rivayetlerine göre dünya düzeni abdallarla sağlanır. Yağmuru onlar yağdırır, Allah’ın yardımını onlar sağlar, düşmanlara karşı onların yardımıyla galip gelinir. Abdallar bu mertebeye ibadetle değil, cömertlikleri, kalplerinin temizliği, insanlara öğütte bulunmaları, Müslümanlara merhametleri, kazaya rıza göstermeleri, haramlara karşı sabretmeleri nedeniyle ulaşırlar. Sûfilerin üzerinde ısrarla durmalarına karşın hadis bilginleri abdallarla ilgili hadislerin gerçekdışı olduğunu söylemektedirler. Abdal deyimi 12. yüzyılda genellikle derviş karşılığı olarak kullanıldı. Türkler arasında daha çok serseri ve dilenci dervişlere bu ad verildi. İran’da ise Kalenderiler \>u
adla anılırlardı. 14. ve 15. yüzyıllarda Anadolu’da da abdal adı altında batmi inançlı birtakım derviş toplulukları türedi. Bunlar “Rum Abdalları” olarak anıldılar. Gene bu yüzyıllarda Abdal Musa, Kaygusuz Abdal, Pir Sultan Abdal gibi bazı şair dervişler tek başlarına abdal adını kullandılar.