BAĞ-KUR

esnaf, sanatkâr ve diğer bağımsız çalışanların sosyal sigortalar kurumu. 14 Eylül 1971 gün ve 13956 sayılı Resmî Gazete ile yayınlanan 2 Eylül 1971 tarih ve 1479 sayılı kânunla kurulmuştur. Kurum, kuruluş kânununun birinci maddesine göre Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlı olup, mâlî ve idârî bakımdan bağımsız bir kamu tüzel kişiliği kimliğine sâhiptir. Bu kânun; kânunla ve kânunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulan sosyal güvenlik kurumlan kapsamı dışında kalan ve herhangi bir işverene hizmet akdi ile bağlı olmaksızın kendi nam ve hesabına çalışan esnaf ve sanatkârlar ile öteki bağımsız çalışanları içine almaktadır. Muhtar, Ödenek ve Sosyal Güvenlik Kânunu ile de, herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tâbi olmayan köy ve mahalle muhtarları Bağ-Kur kapsamına alınmıştır. Bağ-Kur 1978 yılında yurt dışında çalışan vatandaşlara bu çalışmayla ilgili borçlanma imkânı da sağlamış, 1979 yılında ise ev kadınlarının bir sosyal güvenlik kânununa tâbi ol- malannı, yurt dışında çalışan vatandaşlanmızın çalışmayan eşlerinin ve Türkiye’de ikâmet eden Türk asıllı yabancı uyrukluların isteğe bağlı sigortalı olmalan sağlanmış, parlamenter olanlara da 1960’tan sonraki ve Bağ-Kur Kânunu’nun uygu
lanmasına geçilmeden önceki dönemlerde kend hesaplarına çalıştıkları süreleri belgelemek sûre tiyle borçlanma imkânı vermiştir. Bağ-Kur, kapsamına aldığı sigortalılarına si gorta kollarından olan mâlüllük, yaşlılık, ölüm ve sağlık sigortası yardımı yapmakta, cenâze mas rafları karşılığı toptan ödeme ve sosyal yardın zammı vermektedir. Bağ-Kur mevzuatına göre sigorta piriminin ve aylıklarının hesaplanmasına esas teşkil eden 24 ge lir basamağı mevcut olup, bununla ilgili gösterge tu tan 360’tan başlayıp 4020’de biten basamak göstergelerinin, her yıl bütçe kânunuyla belirlenmekte olan katsayı ile çarpılması sonucu bulunmaktadır Sigortalının seçtiği gelir basamağı üzerinden % 2C oranında mâlüllük, yaşlılık ve ölüm sigortası ve % 12 oranında sağlık sigortası primleri aylık olarak alınmaktadır. Sigortalıdan ilk girişte bir defâya mahsus olmak üzere seçtiği gelir basamağının % 25’i oranında giriş keseneği alınmaktadır. Sigortalılar ilk altı basamakta her yıl bir üst basamağa kurumca mecbûrî olarak yükseltilmekte, altıncı basamaktan îtibâren ise iki yılda bir ve talep hâlinde yükseltme işlemi yapılmaktadır.