AKASYA

Türkiye’de yetiştiği
yerler: Yalnız park ve bahçelerde yetiştirilir.
Kışın yaprağını döken ağaçlardan. Sıcak ve ılı­
man bölgelerin odunsu veya otsu bitkileridir. Çi­
çekleri başak veya salkım şeklinde bir araya toplanmışlardır. Yapraklan birleşik bir sap üzerindedir.
Çeşitleri ve kullanıldığı yerler: Memleketimizde yalancı akasya (Robinia pseudoacacia) bulunmaktadır. Çiçekleri salkım şeklinde olup kendine has bir kokusu vardır. Bunlardan elde edilen
esans, parfümeride kullanılır. Yalancı akasyanın
meyveleri yeşil fasülyeye benzer. Olgunlaşınca
koyu kahverengi renk alır. Dalları dikenli, gövdesi
boz esmer renktedir. Kerestesi pek fazla kullanılmaz. Yurdumuzda yol kenarlarında, park ve bah­
çelerde sık rastlanır.
Batı ve Orta Afrika’nın step bölgelerinde, Senegal’de, üst Nil Vâdisinde, Habeşistan ve Tankanika’da yetişen diğer bir akasya türü de Senegal
akasyasıdır (Acacia Senegal). 6 m kadar yükseklikte olan bu ağaçların gövde ve dallarından ara
zamkı elde edilir. Bu zamkın meydana gelmesine
sebeb bir bakteri faâliyetidir. Yağmur mevsiminden sonra kurak ve sıcak havalar gelince ağacın
kabuğu yarılarak zamk dışarı çıkar ve katılaşır.
Bunun bileşiminde arabin, jelatinsi madde, tanen
ve şeker vardır. Zamk; merhem ve pastillerin yapımında, göğüs ve sindirim organları hastalıklarında kullanılır. Ayrıca, boya, matbaa, dokuma
sanâyiinde kullanılır. Önemli bir yapıştırıcı maddedir.
Diğer bir akasya cinsi kateşu akasyası (Acacia
catechu) dır. Vatanı; Hindistan, Seylan, Sumatra,
Java, Borneove, Batı Afrika’dır. Sarı çiçekli, dikenli, 10 metreye kadar yükselen ağaçtır. Ağacın
gerçek odun kısımlarının suda kaynatılmasıyla elde edilen sıvıya ağaç özü denir. Elde edildiğinde
acı olan ağaç özü sonra tatlılaşır. Diş tozlarının ve
diş sularının yapımında kullanılır.
Tropik ve Akdeniz çevresi memleketlerinde
yetişen diğer bir akasya da farnasian akasyası
(Acacia famasiana) dır. Vatanı Batı Hindistan olan
bu ağacın boyları küçüktür. Çiçeklerinin bileşiminde uçucu yağ olduğu için parfümeride önemli bir yeri vardır. Akasya esansı olarak kullanılır.