Bir kimsenin, bir alış-veriş veya bir iş karşılığı yahut başka yollarla hak
edip, henüz eline geçmeyen para veya mal. Alacak
bir hak olup, bir kimseye, diğer bir kimseyi, o anda veya daha sonra bir şey vermeye veya yapmaya veya yapmamaya zorlama yetkisi verir.
Bu hakkın sâhibine alacaklı denir. Alacak hakkı kânundan (tazminat, nafaka gibi) veya sözleş
meden (akitten) veya bir iş karşılığı olarak doğar.
Derhâl ifâsı istenen alacağa “mu’accel alacak” belli bir müddet sonra alınacak olan alacağa “müeccel
(acil olmayan) alacak”, bir şartın tahakkukuna veya
fesh olmasına bağlı olana “şarta bağlı alacak” denir.
Alacak, âdî (te’minatsız) veya te’minatlı (rehinle
sağlanmış) olabilir. Alacak, aynı hukûkî bağıntının
aktif yönünü; borç ise pasif yönünü ifade eder.
Alacak dâvâsı: Alacaklı tarafından borçlusuna karşı açılan ve konusu borçludan alacağın
alınması olan dâvâdır.
Alacağın temliki: Bir kimsenin alacağını,
üçüncü bir şahsa devretmesidir. Kânun veya akit
ile veya işin mâhiyeti îcâbı olarak menedilmiş olmadıkça borçlunun rızâsını aramaksızın alacaklı,
alacağını bir üçüncü şahsa temlik edebilir. Alaca
ğın temliki yazılı şekilde yapılmadıkça mûteber olmaz. Alacaklı, alacağını temlik ettiğinde borçlu bunu temlik edilen kimseye ödemek mecbûriyetindedir. Ancak nelerin temlik edilebileceği kanunla tesbit edilmiştir. Meselâ, bir kirâcı, kirâya verene (mal sâhibine) haber vermeden kirâlanan şeyi baş
kasına devredemez.
Alacağın haczi: Cebri icrâ yolu ile tâkib olunan borçlunun üçüncü şahıslardaki alacağının, tâ-
kipte bulunan alacaklı lehine haczedilmesidir. Kâ-
nunen devir ve temlik olunamıyan alacaklar haczedilebilirler.
Alacaklının temerrüdü: Alacaklının, borç
lunun îfâsını kabûl etmemesi veya borçlunun borcunu îfa edebilmesi için alacaklının evvelce yapması gereken muameleleri yapmamasıdır. Haklı bir
sebep olmaksızın borçlunun usûlüne uygun olan
ifâsını reddeden veya borcun îfâ edileceği kendisine bildirildiği hâlde, îfâ için daha evvel yapması lâzım gelen hazırlığı yapmayan alacaklı mütemerrid olur.
Alacaklılar toplantısı: İflâsa tâbi bir kimsenin iflâsına karâr verilmesinden sonra iflâs edenin
haczi kâbil bütün malları ve borçlarından teşekkül
eden iflâs masasının idâre ve tasfiyesi için lüzûmlu karârları almak üzere alacaklıların yaptıkları toplantı.