Hutbe :

21. Câbir’den rivâyet edildiğine göre Rasûl-i Ekrem (s.a.) minbere çıkınca -cemâata- selâm verirdi (ibn Mâce) 22. es-Sâib b. Yezid’den şöyle dediği rivâyet edilmiştir: Hz. Peygamber, Ebü-Bekir ve Ömer zamanlarında cuma günü ilk ezan, imam minbere oturunca okunurdu. Hz. Osman halife olup halk çoğalınca Zevrâ üzerinde -okunmak üzere- üçüncü ezanı (5) ilâve eyledi. Rasûlullâh’ın sadece bir müezzini vardı. (Buhârî, Nesâî, Ebû-Dâvûd). 23. İbn Mes’ud’dan rivâyet edildiğine göre Rasûl-i Ekrem (s.a.) şehâdet getirdiği zaman şöyle derdi. «Hamd Allah’a mahsustur. O’ndan yardım diler, O’ndan mağfiret niyaz eyleriz ve nefislerimizin kötülüklerinden Allah’a sığınırız. Allah’ın doğru yola ilettiğini şaşırtacak yoktur; saptırdığını da doğru yola iletecek yoktur. Tanıklık ederim ki Allah’dan başka mabud yoktur, yine tanıklık ederim ki Muhammed Allah’ın kulu ve elçicisidir. Allah O’nu, kiyâmetin önüsıra, müjdeleyici ve uyancı olarak göndermiştir. Allah ve Rasûlüne itâat eden makûl ve doğru davranmıştır. Onlara itâat etmeyen ise ancak kendisine zarar verir; Allah’a hiçbir zarar veremez.» (Ebû-Dâvûd) 24. Câbir b. Semüre’den rivâyet edildiğine göre Rasûlullâh (s.a.) ayakta hitâbeder, iki hutbe arasında otururdu; -hutbede- âyetler okur ve halka gerekeni söyleyip hatırlatırdı. (Ahm ed Müslim, Nesâi…) 25. Yine Câbir’den rivâyet edildiğine göre Rasülullâh (s. a.) cuma günü -hutbede- vaazı uzatmazdı; hutbe birkaç cümleden ibaret idi.» (Ebû-Dâvûd). 26. Ammâr b. Yâsir’den rivâyet edildiğine göre Rasûlullâh’m şöyle dediğini işitmiştir: «Kişinin namazının uzun, hutbesinin kısa olması -dini- iyi anladığının işâretidir; namazı uzatın, hutbeyi ise kısa tutun.» (Ahmed, Müslim). 5) Bu üçüncü ezandan maksad bugün okunan birinci ezandır. Sondan başa doğru sayılırsa kamet birinci, hatibin önünde okunan ezan ikinci, m inareden okunan ilk ezan ise üçüncü olmaktadır. Bu ezan m üslümanların uzaktan yakından cum aya yetişebilmelerini tem in m aksadıyla okutulmuş ve sahâbenin tasvibiyle meşrûiyet kazan