y e r o l a r a k t e s b i t e t t i ğ i F a s ’t a k i b i r t e p e t e r k e d i l m i ş , b u n u n y e r i n e d ü n y a n m n e r e s i n d e o l u r s a o l s u n R a m a z a n h i l â l i n i n i l k g ö r ü l e b i l e c e ğ i y e r e s a s ı g e t i r i l m i ş t i r . B u n d a n ö n c e h i ç b i r y e r ­ d e h i l â l i n g ö r ü l m e s i m ü m k ü n o l m a y a c a ğ ı n a g ö r e h i ç b i r y e r ­ d e R a m a z a n v e b a y r a m d a h a ö n o e b a ş l a m a y a c a k t ı r . S o n r a b a ş l a m a s m ı ö n l e m e k ü z e r e d e F u k a h â ç o ğ u n l u ğ u n u n k a b u l e t t i k l e r i « i h t i l â f – ı m e t â l i ’ a i t i b a r e t m e m e » h ü k m ü b e n i m s e n ­ m i ş t i r . B u n d a n m a k s a t , i s l â m d ü n y a s ı n ı n b i r y e r i n d e h i l â l g ö ­ r ü l ü n c e , b a ş k a y e r d e – D o ğ u ’d a n B a t ı ’y a f a r k l ı b ö l g e l e r d e – h i ­ l â l g ö r ü l s ü n , g ö r ü l m e s i n R a m a z a n v e b a y r a m ı n b a ş l a m a s ı n ı n g e r e k l i b u l u n d u ğ u h ü k m ü d ü r . 1978 y ı l ı n d a İ s t a n b u l ’d a t o p l a ­ n a n I s l â m M i l l e t l e r i – a r a s ı R ü ’y e t – i H i l â l K o n f e r a n s ı d a b u h ü ­ k ü m v e k a r a r ı b e n i m s e m i ş t i r . D i y a n e t i ş l e r i B a ş k a n l ı ğ ı t a k v i ­ m i n i b u e s a s l a r a g ö r e y a p m a k t a , d i n i g ü n v e b a y r a m l a r ı b u ­ n a g ö r e i l a n e t m e k t e d i r . B u u s u l i l m e v e d i n e u y g u n b u l u n d u ­ ğ u i ç i n m u t e b e r d i r v e k a b u l e d i l e b i l i r n i t e l i k t e d i r . S o r u : 3 — B u k o n u d a , ş u a n a k a d a r n i ç i n b i r g ö r ü ş b i r l i ­ ğ i n e v a r ı l a m a m ı ş t ı r ? C e v a p : B u n u n s e b e b i , 1978 y ı l ı n d a İ s t a n b u l ’d a y a p ı l a n « K a m e r î A y b a ş l a n n ı T e s b i t K o n f e r a n s ı » k a r a r l a r ı n a , a l t m d a i m z a s ı b u l u n a n b i r k a ç ü l k e n i n u y m a m a s ı d ı r . 27-30/11/1978 tarihinde, ondokuz ülke ve üç kuruluştan kırkbir delegenin iştiraki ile yapılan bu konferansta, astronomi ve din bilginleri ayn ve beraber toplantılar, tartışma ve müzakereler yapmışlar, sonunda ittifakla şu maddeleri de ihtiva eden kararlar almışlardır: a ) i s t e r ç ı p l a k g ö z l e , i s t e r m o d e r n i l m i n r a s a t m e t o d l a – r ı y l e o l s u n , a s l o l a n a y m g ö r ü l m e s i d i r ( r ü ’y e t – i h i l â l d i r ) . b ) A s t r o n o m l a n n h e s a p l a t e s b i t e t t i k l e r i k a m e r i a y b a ş – l a n n a d i n e n i t i b a r e d i l e b i l m e s i i ç i n o n l a r ı n , b u t e s b i t l e r i n i , h i ­ l a l i n , g ü n e ş b a t t ı k t a n s o n r a – g ö r ü ş ü e n g e l l e y e n m a n i l e r i n b u ­ l u n m a m a s ı h a l i n d e – g ö z l e g ö r ü l e b i l e c e k ş e k i l d e , u f u k t a f i i l e n m e v c u t o l m a s ı e s a s ı n a d a y a n d ı r m a l a n g e r e k i r k i , b u d a « h ü k ­ m i r ü ’y e t » d e n i l e n g ö r m e d i r . . . c ) H i l a l i n r ü ’y e t e d i l e b i l m e s i i ç i n b e l l i b i r y e r ş a r t d e ­ ğ i l d i r . Y e r y ü z ü n ü n h e r h a n g i b i r b ö l g e s i n d e h i l a l i n g ö r ü l m e ­ s i m ü m k ü n o l u r s a , b u n a d a y a n ı l a r a k a y m b a ş l a d ı ğ ı n a h ü k ­ m e t m e k d o ğ r u o l u r . I s l â m d ü n y a s ı n d a d i n i b i r l i k v e b e r a b e r ­ l i ğ i s a ğ l a y a b i l m e k i ç i n r ü ’y e t i n i l â n ı M e k k e – i M ü k e r r e m e ’d e k u r u l a c a k r a s a t h a n e t a r a f m d a n y a p ı l m a l ı d ı r . M ü t e a k i p m a d d e d e m ü ş t e r e k t a k v i m h a z ı r l a n m a s ı k a r a r ­