RIHTIM

a (fara rjjtım). 1. Gemilerin yanaşmasına, yolcuları indirmesine ya da bindirmesine; yükleme ya da boşaltma yapmasına yarayan, bir limanın ya da bir su yolunun kıyısında yapılan inşaat. (Bk. ansikl. böl.) —2. Rıhtım duvan, bir su yolunun ya da bir limanın kıyısına betondan yapılmış düşey kaplama. —İnş. Rıhtım merdiveni, su kenarına kadar inmeyi sağlayan.’duvar kalınlığı boyunca düzenlenmiş basamak dizisi ya da eğim. —Verg. huk. Rıhtım resmi, yabancı ülkb- lerden Türkiye’ye denizyoluyla getirilen dışalım mallanndan alınan’vergi.‘(Bk. ansikl. böl.) —ANSİKL Limanlarda, rıhtımların iki işlevi vardır: bir yandan, yanaşma ve hareket manevraları için gemilere yeterli koşulları hazırlamak, limanda kaldığı süre için-‘ de gemilerin güvenliğini sağlarnak, yolcu indirme ya da bindirme işlemlerinin en iyi biçimde ve en kısa zamanda yapılmasına olanak yermek; öte yandan, dolgu toprak üzerindeki ağırlıkları göz önüne alarak, dolgu toprak düzeyi ile dibin düzeyi arasındaki toprağı tahkim etmek. . Maaf rıhtım, hem yanaşma yüzeyi, hem de tahkimat duvan olarak kullanılır; yapı genellikle kendi aralarında birbirine bağlanmış büyük boyutlu beton bloklardan ya da olabildiğince yoğun malzemeyle safralarmış metal palplanşlı tahliyelerden oluşur. Parçalı mesnetli rıhtım, dolgu toprağın şevini kaplayan taşlarla örülmüş bir su yolunun üzerine kurulun tabliyeyi taşıyan bu mesnetler dikey ya da eğik kazıklardan ya da kazıklar üzerine oturmuş kolonlardan oluşabilir. Yanaşma yüzeyine yakın olan mesnetler, bir geminin yanaşmasına karşı berkitilmiş ve darbelere karşı korunmuştur. Rıhtımın tipi ne olursa olsun, gemiye hasar vermemesi için yanaşma yüzeyi usturmaçalarla donatılmalıdır. —Verg. huk. 20 ocak 1967 tarihli ve 827 sayılı Rıhtım resmi kanunu’na göre, Tür- kij«’ye denizyoluyla dışalımı yapılan mallardan, değer esasına göre dışalımdan alınan istihsal vergisi uygulananlann bu verginin matrahı üzerinden; ölçü esasına göre dışalımdan alınan istihsal vergisi uygulananların, bu verginin matrahının gümrük kıymeti üzerinden; dışalımda istihsal vergisi uygulanmayanlann ise CİF değeri üzerinden % 5 oranında nhtım resmi alınır. Bakanlar kurulu, resmin oranını sıfıra kadar indirmeye yetkilidir.