AHMED BİN ABDÜLCEBBÂR ELUTÂRlDÎ

Islâm târihçilerinden, ismi Ahmed bin Abdülcebbâr bin Muhammed bin Umeyr bin Utârid et-Temîmî el-Utâridî olup, künyesi Ebû Bekirdir. Ebî Ömer diye de bilinir. 177 (m. 793) de Zilhiccenin 10. ya’nî Kurban bayramı günü Kûfe’de doğmuş olup, 272 (m. 886) Şa’ban ayında yine Kûfe’de vefât etti. Faziletler sâhibi bir kimse idi. Bağdad’da Islâm tarihçisi ibni Ishâk’tan gazâlar, harblerhusûsunda rivâyetlerde bulundu, ibni Esir’in (r.a.), ibni Ishâk’tan rivâyet yollarından biri Ahmed bin Abdülcebbâr vasıtasıyla olmuştur. Bağdad’da oturduğu zaman Abdullah bin tdrîs el-Ûdî, Ebû Bekir bin Iyâs, Hafs bin Gıyâs, Muhammed bin Fudayl, Vekî’ bin Cerrah, Ebû Muâviye, Yûnus bin Bükeyr ve Muhammed bin Ishâk’tan rivâ- yette bulunmuştur. Ebû Bekir bin Ebüddtinyâ, Ebül-Kâsım el-Begavî, Kâsım bin Zekeriyyâ, Yahyâ bin Muhammed bin Sa’îd, Ebû Bekir bin Ebî Dâvûd, Htiseyn bin Ismâil el-Mehâmilî, Rıdvân bin Ahmed es-Saydalânî, Ismâil ibni Muhammed, Muhammed bin Amr el- Bezzâz, Ebû Amr bin es-Semmah, Hamza bin Muhammed ve bir çok âlim de Ahmed bin Abdülcebbar’dan rivâyette bulunmuşlardır. Ahmed bin Abdülcebbâr’in (r.a.) hadis, rivâyet ettiği kitapları, babasının hadîs âlimlerinden duyarak, işiterek yazdığı hadîs-i şeriflerdir. Bununla berâber bu hadîs-i şerifleri babasından aynca işittiği de haber verilmiştir. Yahyâ bin Ebî Hûnnâd’a ondan sorulmuş, cevâbında: “Sika (sağlam, ve güvenilir) bir râvidir” buyurdu. Hamza bin Yûsuf, onun rivâyetle- rinde herhangi biı* beis olmadığını söylemektedir. Muhammed bin Hüseyin bin Humeyd bin er-Rebî’ diyor ki: Babam anlattı, Ebû Kureyb Muhammed bin el-Alâ, bize Yûnus bin Bükeyr’in kitabından Peygamberimizin harbleri hakkında rivâyet- ler okuyordu. Ba’zılan gürültü yaptı. Buna çok üzülen Ebû Kureyb kırâatı bıraktı. Okumaya devâm etmesi için çokısrâr ettik. Fakat* okumadı ve “Abdülcebbâr el- Utâridî’ye gidiniz. Çünkü Yûnus bin Bükeyr bize okurken, o da orada olup bizimle berâberdi” dedi. Biz “Ya o öldü ise” dedik. “Onun oğlundan dinleyiniz. Çünkü o da orada berâberdi” buyurdu. Ahmed bin Abdülcebbâr bin Muhammed, Yûnus bin Bükeyr, Mis’ar bin Kedâm, Eş’as bin Ebîş-şa’şa’ Kinâne oğullanndan bir zâttan rivâyetle: Peygamberimiz (s.a.v.) “Ey insanlar! Lâ ilâhe illallah deyiniz ki felah bulasınız99 buyurdu. “Kim bilerek ve kasten benim üzerime yalan söylerse, Cehennemdeki yerine hazırlansın” hadîs-i şerifi de onun rivâyetlerindendir.