Hadîs âlimlerinden. Adı, tbrâhim bin Ya’ kûb bin Ishâk es-Sa’dî el-Cürcânî’dir. Künyesi, Ebû Isl^âk’dır. Doğum târihi hakkında kaynak eserlerde bilgi yoktiır. Horasan yakınlarında, Belh şehrine bağlı Cürcân köyünde doğdu. Oradan Mekke’ye geldi. Sonra Basra’ya ve daha sonra da Remle şehrine gidip, bu şehirlerin herbi- rinde bir müddet kaldı. En sonra Dımeşk’a (Şam’a) gelip oraya yerleşti. Vefât edinceye kadar burada kaldı. 259 (m. 873) târihinde Şam’da vefât etti. Ibrâhim-i Cürcânl, büyük bir hadîs ve fıkıh âlimidir. Onun, hadîs ilmine dâir kaleme aldığı “Kitâbün fî’c-Cerhı ve’t-Ta’ dîl” ve “Kitâbün fî’d-Duafâi” adındaki iki eseri meşhûrdur. îbn-i Adî, Onun “el- Mütercim” adında bir eseri daha olduğunu bildirmektedir. Bu eserinde, çok yüksek ve faydalı ilimlerden* bahsetmektedir. O, birçok âlimin ilim meclisinde bulundu. Hüseyin bin Ali el-Ca’fî, Yezîd bin Hârun, Ca’fer bin Avn ve daha birçok âlimden ilim aldı ve onlardan hadîs-i şerîf rivâyet etti. Fıkıh ilmini îmâm-ı Ahmed bin Hanbel’den öğrendi. Büyük bir fakîh olarak yetişti. Kendisinden de, Ebû Dâvûd, îmâm-ı Tirmizî, îmâm-ı Nesâî, Ebû Zür’a, Muhammed bin Cerîr et-Taberî ve daha pek çok âlim ilim aldılar ve hadîs-i şerîf rivâyet ettiler. İmâm-ı Nesâî, onun sika (güvenilir) bir râvi olduğunu bildirdi. îbn-i Adî, onun hakkında dedi ki: “O, Şam’a yerleşti. Câmide minbere çıkıp hadîs-i şerîf öğretirdi. Ahmed bin Hanbel’den aldıklarını yazmış ve böy- lece ilmini daha çok kuvvetlendirmişti. Minbere çıktığında yazdıklarını okurdu. Anlattıklarının çoğunu Hz. Ali’ye hamle- derdi, ya’nî rivâyetjerini ona dayandırdı. Dâre Kutnî ise: “O, tasnif (eser) sâhibi olan sika hâfizlardandı. Bu eserlerinde, Hz. Ali’ den başkasından da rivâyet ettikleri vardı” buyurmuştur.