(Fontainebleau 1268 – ay. y. 1314), Fransa kralı (12^5 -1314), Atak Philippe lif ile İsabelle d’Ara- gon’un oğlu. Gerçekçi ve kurnaz bir politikacıydı, çevresine topladığı “hükuk- çular” (Pierre Flote, Guillaume de Noga- ret, Engüerrand de Marigny), roma hukukundan, mutlak krallık yetkisi fikrini çıkarmayı başardılar. Kârısı Jeanne de Navar- re, çeyiz olarak ona Champagne’ı getirdi. Flandre’a yaptığı ve görünüşte kentlerden yana ve Flandre kontuna karşı girişimi genel bir ayaklanmaya yol açtı. Kent milisleri, krallık birliklerini Courtrai’de yendiler (11 temmuz 1302), ama sonra Mons -en-Pâvöle’de yenildiler (18 ağüstos 1304) ve haraca bağlandılar. Sı/ arada Güzel Philippe, Barrois’nın bir bölümünü; 1312’
de de Lyon kentini topraklarına kattı. Gfazel Philippe ile papa Bonifatius arasında şiddetlfbir ânlaşmazlık patlak verdi. Anlaşmazlık, 1296’da, kral tarafından fransız ruhban sınıfından alının vergiden (dâcime) çıktı, 1301’de, Parniers piskoposu Bernard Saisset:nin kral tarafından ihanetle suçlanıp tutuklanmasıyla büsbütün şiddetlendi. Bonifatius VIII, tam kralı aforoz etmeye hazırlanırken Anagni’de No- garet ve romalı Colonna ailesi tarafından düzenlenen bir saldırıya uğradı (1303). Fransız Clemens V’in papa seçilmesi (1305) ve Bonifatius VIII’in kararlarını yadsıyarak, 1309’âa Aviğnon’a yerleşmesi, Fransa kralı için fam bir zafer oldu. Ülke içinde, monarşi daha güçlü bir biçimde merkezileştirildi. Birkaç kez toplanan üç sınıfın meclisleri arasında hiçbir çekişme olmadı. Krallık şansölyeliğinih ve eyaletlerde kral adına görev yapan yüksek memurların (baillis, seneşaller) rolü arttı. Parlamento işlerruzmanlık kazandı. Marigny, Hâzine’yi yeniden örgütledi; ama düzenli vergi toplama girişimlerine kral, istikrazlara,’ para’işlemlerine ve keyfi önlemlere başvurmaktaydı (Yahüdiler’in ve Lom- bardlar’ın sürülmesi ve mallarına elkonul- ması [1306]). Belki Templierler olayı da böyle açıklanabilir. Çok zengin bir tarikat olan Templier tarikatı, kralın bankeri ve ik- razcısı durumundaydı. 1307’de tarikatın belli başlı yöneticileri eh ağır suçlamalarla tutuklandılar. Papa Clemens V tarafından gerektiği gibi’savunulmayan tarikat yöneticilerinden birçoğu; adaletsiz bir yargılamadan sonra, 1310’da, son kalanlar da 1314’te yakılâraK idam edildi.
PHİLİPPÇ IV Güzel
19
Haz