Aziz Bartolomeus Yortusu Kıyımı,

Paris’te 23 Ağustos 1572’de Huguenot’lara (Fransız Protestanları) karşı başlatılan kıyım. 16. yüzyıl sonunda Fransa’yı saran Katolikler ile Huguenot’lar arasındaki iç savaşlar sırasındaki olaylardan biridir. Kıyıma zemin hazırlayan olayların temelinde Fransız sarayındaki siyasal ve dinsel rekabet yatmaktaydı. Huguenot önderlerinden Amiral II. Gaspard de Coligny, iç savaşın yeniden başlamasını önlemek amacıyla Felemenk’te İspanya’ya karşı bir savaş başlatılmasından yanaydı. Fransa kralı IX. Charles’ın 1572 yazında bu planı benimsemeye yanaşması, Coligny’nin oğlu üzerinde artan etkisinden çekinen Catherine de Medicis’yi harekete geçirdi. Medicis, Katolik Guise Ailesi’nin Coligny’ye suikast düzenleme yolundaki önerisini kabul etti. Coligny’nin suikast girişiminden (22 Ağustos) yaralanarak kurtulması ve açılan soruşturmanın bu işteki rolünü açığa çıkaracak yönde gelişmesi, Medicis’yı güç duruma düşürdü. Bunun üzerine kendisini kurtarmak ve Huguenot grubunu kesin yenilgiye uğratmak amacıyla, Charles’ı, Henri de Navarre’m (sonradan Fransa kralı IV. Henri) düğünü dolayısıyla çoğu Paris’te bulunan Huguenot önderlerini öldürme emrini vermeye kandırdı. 24 Ağustos Aziz Bartolomeus Yortusu sabahında, Paris’te alarm verildi ve Henri de Navarre ile Conde 2. prensi dışındaki bütün Protestan soylular öldürüldü. Sokaklara dökülen kalabalıklar, kentin dört bir yanındaki Huguenot’ları öldürmeye başladı. Öldürmelerin durdurulması için 25 Ağustos’ta verilen krallık emrinden sonra da kan dökülmeye devam etti ve kıyım öteki illere sıçradı. Kurbanlar arasında Rou- en, Lyons, Bourges, Orleans ve Bordeaux’ daki Huguenot’lar da vardı. Ekim ayının başlarına değin süren karışıklıklarda ölenlerin sayısına ilişkin rakamlar, bir Katolik yanlısının öne sürdüğü 2 bin ile, kıl payı ölümden kurtulmuş olan Huguenot Sully dükünün verdiği 70 bin arasında değişmektedir. Çağdaş yazarlar, yalnızca Paris’te öldürülenlerin sayısının 3 bin olduğunu belirtmektedirler. Kıyıma ilişkin haberler, bu olayı Fransa’ daki Protestan sorununun üstesinden gelinmesinde bir aşama olarak gören İspanya kralı II. Felipe ile Papa XIII. Gregorius tarafından iyi karşılandı. Buna karşılık, Protestan uluslar dehşete düştüler. Olayın sorumluluğunu üstlenen Charles, kıyımın nedeninin, tahta karşı düzenlenmiş bir Huguenot komplosu olduğunu ileri sürdü. Kıyım Catherine de Medicis’nin umduğu gibi Huguenot’ların gücünü yok etmedi. Tersine Katoliklerle Huguenot’lar arasındaki düşmanlığı canlandırarak çatışmaların yeniden başlamasına neden oldu.