Haber | LASER NEDİR, NE DEĞİLDİR?
| Haber
Doç. Dr. Süleyman DEMOKAN
LASER NEDİR, NE DEĞİLDİR?
* ODTÜ Gaziantep Yerleşkesî Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölüm Baykanı
Laser aygıtı ışuk üretir, yani elektrik enerjisini, insanlarca görünebilen frekanstaki elektromagnetik ışınım enerjisine dönüştürür. Bu işlemi yapan başka aygıtlar da olduğuna göre (örneğin elektrik lambası,) laser ışığını üstün kılan özellikler nedir?
1. Laser ışığı, çok az dağılan bir ışın halin-lindedir.
2. Laser ışığı, hemen hemen tek frekanstadır
3. Laser ışığı olağanüstü giiçlüdür.
4. Laser ışığını oluşturan eletkromagnetik dalgalar birbirleri ile uyum içinde ilerlerler.
Şimdi bu özellikleri, alışılmış ışık kaynakları
ile ¡kıyaslayarak izah edelim. Normal ışığın dağılma açısı çok büyüktür. Örneğin, en yönlendirilmiş el feneri ışığının fcile çapı çok kısa bir mesafe içinde birkaç metreyi aşar. Halbuki laser ışınının dağılması ve yayılması hemen hemen yok gibidir; örneğin, laser çıkışında çapı 5 mm. olan bir laser ışınının çapı 100 m. sonra 7 mm.’-ye bile ulaşamaz. Bunu sağlamak için yönlendirici bir merceğin kullanılması da gerekmez.
Laser ışığının kapladığı frekans bandı merkez frekansına oranla çok dardır. Bu nedenle, laser ışığı tek renktedir (yeşil veya kırmızı gibi). Halbuki normal ışık kaynakları görülebilen her frekansta ışık yayarlar ve buna beyaz ışık denir. Bir laserin tayfı ile bir elektrik ampulünün tayfı şekil 2’de gösterilmiştir.
Laser ışığının en önemli özelliklerinden biri de çok güçlü olmasıdır. Q-anahtarlaması diye bilinen ıbir teknikle, laserin ışık üretmesi bir süre engellenir; bu da laser içinde güç bir birikimine yol açar. Işık üretimini engelleyen faktörün ortadan kadırılmasıyla, biriken güç aniden v~ çok kısa bir süre içinde dışarıya salınır (t>i barajın yıkılmasıyla içindeki suyun aniden b
Tam 23 yıl önce keşfedilen ilk laser, bilim dünyasında pek az yeni buluşa nasip olan bir devrim yaratmıştır. İcadından bu yana henüz pek az bir süre geçmiş olmasına rağmen, birçok yeni bilimsel buluşu mümkün kıldığı gibi, günlük hayatımıza da girmiş ve birçok endüstri kolunda yaygın bir şekilde kullanılmaya başlamıştır. Ancak bütün bunlar bile henüz bir başlangıçtır ve laserin yeni ve üstün tiplerinin geliştirilmesine devam edilirken, uygulama alanları da hızla genişlemektedir.
