DİNOZORLARIN YOK OLMASI
Yeryüzünde dinozorların egemen olduğu 160 milyon yıl içinde yeni türler ortaya çıkmış, bazı türler sönmüş, sonra Kretase döneminin sonunda (65 milyon yıl kadar önce) ve çok kısa bir zaman zarfında, bütün dinozorlar, diğer canlı varlıkların yüzde 60 ila 75’iyle birlikte yok olmuştur. Bu yok oluşun sebebi evrimin
Bir küçük gezegenin çarpması. 1980’lı yılladın başında, ftetkeley Üniversitesinden Lu\s ve \Y/ >ı’\tpr Klvate-z., \lsx Y^cetase ^öV.eMexvndç. anorcnaY miktarda iridyum bulunmasına dayanarak yeni bir varsayım öne sürdüler. Bu araştırmacılara göre bu iridyum girişi küçük gezegenlerden büyücek birinin Dünya’yla çarpışmasından ileri gelmiş olabilir; çarpışmanın yarattığı toz bulutu o kadar fazla olmuştur ki, güneş ışığının bir kısmını perdelemiş, fotosentez sürecinde değişikliğe yol açmış, dolayısıyla floranın büyük bir kısmının yok olması sonucunu doğurmuştur: bu «çarpma kışı»nı hemen sera etkisiyle bir aşın ısınma izlemiştir. Temel beslenme kaynağından yoksun kalan dinozorlar böylece ortadan kalkmıştır. Ama bu kuramı savunanlar henüz bu devasa göktaşının kalıntılarını bulamadıkları gibi tahminlere göre 100 ila 200 km çapında olması gereken çarpma kraterini de bulamamış-
TRİYAS | JURA | KRETASE
Dinozorların soyağacı. Dinozorlar kalça kemiklerinin dizilişine ayrılır: sürüngendinozorlar (saurisehia) ve kuşsudinozorlar (oı
KUŞSU DİNOZORLAR (ORNİTHİSCHİA)
THECODONTIA
SÜRÜNGEN DİNOZORLAR (SAURİSCHİA)
lardır. Daha başka araştırmacılara göre yüksek (250 000 yıllık uzun bir sürenin ürünü) belki de rada yıldızlararası yoğun bir madde bulutu içinde ileri gelmiştir.
Yanardağ püskürmesi. Bu toptan yok oluş içiı kürmesi de sebep gösterilmiştir. Gerçekten, araş kan’daki donmuş lavları (Hindistan’da bulunan ve kat devasa lav akıntısı yığınından oluşan, 1-2 mj küplük volkanik madde küdeleri) tarihlendirirkeı larınm, Dünya’nın tarihi ölçek alındığında çok ki; bir zaman aralığında (yaklaşık 500 000 yıl), Kreta yayıldığını saptadılar. Oysa Meksika’daki El Chi< püskürmesinin iklim koşulları üzerindeki etkileri
