kamu davası
kamu davası, sanığın ceza yargı makamla-nnca kovuşturulmasını sağlamak üzere savcının kamu adına açtığı dava. Kamu davasında davacı suçtan zarar gördüğü kabul edilen devlettir; bu nedenle kamu davasına “devletin kovuşturması” adı da verilir. Kamu davası asıl ceza davası ya da ikincil ceza davası biçiminde olabilir. Asıl ceza davası bir kimseye bir suç yüklenmesi ve bu suç yüklemenin yargılamasının yapılarak karara bağlanmasıdır. Yasal haklann geri verilmesi ve bir malın zoralımı amaçlarıyla açılan davalar da ikincil ceza davası örnekleri arasında yer alır.
Türk ceza yargılaması sisteminde, Alma ceza yargılama sisteminde de kabul edilm olduğu gibi, kamu davasının ayırt edi ilkeleri mecburilik, kendiliğindenlik ve d< vamlılıktır. Savcılık, kamu davası açılmasıı gerektirecek yasal koşullann gerçekleşme durumunda harekete geçmekle yükümlı dür. Kişilere eşit davranılması ve keyfiliği önlenmesi açısından bir güvence oluştura bu ilkenin iki istisnası vardır: Sanığın belir bir suçtan dolayı cezalandınlmış olması v ikinci bir suçtan göreceği cezanın bu cezay bir etki yapmayacağının anlaşılması ya d şahsi davaya konu olabilecek bir suçun sö konusu olması. Öte yandan kamu davasını açılmasını savcının takdirine bırakan sisteır ler de vardır.
Ceza kovuşturması kamu yaranna dayar dığından, savcının ceza davasını kendiliğin den (resen), yani bir uyanya ve istem gerek kalmadan açması gerekir. Bazı du ramlarda ise savcının davayı kendiliğinde: açmaması kamu yaranna daha uygun olabi lir. Bu durumlarda savcının dava açabilmes için yetkili makamın izni ya da mağduruı şikâyette bulunması gerekir. Bunlar, takib izne ya da şikâyete bağlı suçlardır. Cez; muhakemesi şartı niteliği taşıyan izin vı şikâyet gibi koşulların kabul edilmesiniı amacı kamu davasının mecburiliği ilkesini] bir ölçüde yumuşatılmasıdır.
Kamu davalannda savcı ceza davasın yürütmekle de yükümlüdür. Bu nedenli davayı geri alamaz. Yargılamanın sürdürül meşine engel yasal bir neden bulunmadık ça, savcının mahkûmiyet ya da beraat karar alınıncaya değin iddia görevini yapmas gerekir. Savcı dava sonunda sanığın suçsu; olduğu kanısına vanrsa beraatini isteyebilir Aynca savcı, adalet bakanının dava açm; emri üzerine açtığı kamu davasının sonundi da sanığın beraatini isteyebilir. •
