İZOTOP

İZOTOP, aynı atom numarasını ta-

iementin niteliğini belirleyen öğe­ler, çekirdeğindeki proton sayısı (atom sayısı) ile çekirdek çevresin­deki elektronlardır (elektronlar pro­tonlara eşit sayıdadır). Çekirdek içinde protonlardan başka, yükü ol­mayan fakat belirli bir kütlesi olan nötronlar bulunur. Protonlar ile nöt­ronların çekirdek içindeki toplam kütleleri elementin atom ağırlığını oluşturur. Aynı elementin, proton sayısı değişmeden nötron sayısın­da olacak değişiklikler, elementin niteliğini değiştirmeden yalnız a- tom ağırlığını değiştirecektir. Böy- lece aynı elementin farklı atom a- ğırlıklarına sahip atomlarına, ilgili elementin izotopu denir. Örneğin, klor elementi iki klor izotopunun karışımından oluşur; bunlardan bi­rinin atom ağırlığı 35 olup çekirde­ğinde 17 proton ve 18 nötron bu­lunur; diğerinin atom ağırlığı 37 o- lup, çekirdeğinde yine 17 proton fakat 20 nötron bulunur. Doğadaki elementlerin pekçoğunun bir ya da birden fazla doğal izotopu vardır. Doğal izotopların miktar oranlan izotop oranı olarak belirtilir; söz gelimi çinkonun, atom ağırlıkları ve izotop oranları birbirinden farklı 5 doğal izotopu vardır. Berilyum, flü­or, sodyum, alüminyum, vb ele­mentlerin izotopu yoktur. Kararlı izotopların yanıfeıra, radyoaktif par­çacıklar vererek bozunmaya uğra­yan izotop çekirdekleri de vardır. Söz gelimi uranyum, toryum gibi elementler doğada hep radyoaktif izotoplar karışımı olarak bulunur­lar. Radyoaktif izotoplara kısaca radyoizotop adı verilir. Belirli bir başlangıç anından başlayarak rad­yoizotopların bozunarak, başlangıç­taki kütlelerinin yarısına düşmeleri için geçen zaman radyoizotopun yarıömrüdür. Doğada mevcut rad­yoizotoplar genellikle çok uzun ya­rı – ömürlüdür; söz gelimi uranyum

– 238’in yarı – ömrü 4,5 milyar yıldır. Kararlı izotoplardan hareketle, nük­leer teknikler kullanılarak doğada bulunmayan radyoizotoplar yapıla­bilir. Yapay radyoizotop üretme tek­niklerinin başında ilgili elementin, nötron kaynağı önünde nötron bom­bardımanına tutulmasıdır. Bu yolla bilinen elementlerin değişik radyo-

Rate this post
Rate this post

Cevapla

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar işaretlenmelidir *

*