Cağlar boyunca bir çok buluşlar yapıldı. Birçok tec ortaya atıldı. Bazıları ispatlandı, bazıları ise sert t< 1ère neden olup geçerliliğini yitirdi. Üzerinde çok tartış toplumları geniş boyutlarda etkileyen buluşla-dan biri: bilgisayarlar olup,belkide yaşamın sırrı bu mavn aların ceğinde saklıdır.
Bugün kullanılan digital bilgisayarlar, II. Diınya Sava rasında ingilterdde ve ABD’de doğmuştur. ¡Ingiltere’de Turing adındaki matematikçi, Nazilerin kullandığı şifre kinaların çözümü içincolossus adında bir elektronik sayarın planlarını yaptı. 1943 yılında bu ıımalona işler geldi. Digital kontrol düğmesi bulunan ilk vakum tüplü sayar olması, Colossus’un en önemli özelliği idi. Ayrıç cüleri gibi yavaş ve çok gürültülü değildi. Bazı analizi colossus’un Hitler’in yenilgisinde en önemli etken oldu söylerler; çünkü Almanlar, savaş sırasında bu makıtıalarır lığından habersizdiler.
Colossus’un büyük bir gizlilikle kullanılmışı yüzür1 ABD’de Eniac (Electronic Numerical Integra» ■ and Coı ter) için çalışan fizikçi John William Mauchlly ve 2,2 yaşıı mühendis J.Presper Eckert, yapacakları malkiııanın düı ilk olacağını düşünüyorlardı. İki araştırmacı, 1943 yı Pennsylvania Üniversitesi’nde Eniac’ın yapımına başlaı 1945’de Eniac’ın yapımı bitti ve ordu işlerindi: kullanıl başlandı. Eniac, 200 kişinin ilkel hesap maldııa ar kullar yaptığı işi yapabiliyordu. Fakat kullanılan 17,468 vakur pü, sıcaklığın çok artmasına neden oluyorduj Bu da : zarar gören malzemenin teknisyenler tarafındaiı değiştir siyle giderilebiliyordu. Eniac’dan sonra bilgisayarlar biri izleyen gelişimler gösterdiler; vakum tüpleri,jtransiste artan yoğunluktaki entegre devreler ve gelişen t bölümleri…
Bu yapısal değişiklikler, bilgisayarların güjcünü dal arttırdı, basit sayısal sembollerin ötesinde, karmaşık c sal ve görsel sembollerin kullanımına olanak yerdi. H< hemen her işlemin sembolik gösterilimi sağlandı.
Tıp, bu konuda uygun bir örnektir. Hastane kayı nın büyük yer kaplıyan bölümlerde saklanması ve bu ka rın bulunmasının ıının süre alması, bilgisayiMİaıla çözüm vuşfıımlmııjiııı Ayrıta bilgisayarlar, orçarı naklinde alı
Yüzyılımıza damgasını vuran buluşları aktarmayı amaçladığımız dizimizin bu yazısında, çağımızın harika cihazı bilgisayar ve ruh hastalıklarının tedavisinde sağlanan gelişmeler yer alıyor.
ve vericinin uygunluğu, hastalıkların insidensi, bölgesel yaşa göre dağılımındaki verileri toplamakta ve gereğinde nıflamaktadır. Bunlar artık bizim için olağan günlük olaylard
Diğer yandan bilgisayarlar, laboratuvarlarda insanlar ı rafından yapılan ömek incelemelerini çok daha hızlı ve do| bir şekilde yapmaktadırlar. Doktorlar herhangi bir teknisy ne ihtiyaç duymaksızın, test sonuçlarını ve analizler alabilmektedirler.
Bazı bilgisayarlı teşhis teknikleri ile hastaların iç orça ları, hatta hücreleri görülebilmektedir. 1970’lerin başınc vücudun çeşitli bölümlerinin görüntülerini gösteren bilgi; yarlı axial tomografik tarayıcı (computerized axial tome raphic scanner) dünyaya tanıtıldı. Bu araç özellikle yumu< dokuların gösteriminde kullanılıyor.
Geçen zaman içinde C.A.T. tarayıcısının önemi iyice; laşıldı. Bundan sonra daha karmaşık teşhis ve tarama yc temleri bulundu. Son derece gelişmiş olan nükleer man] tik rezonans tarayıcısı, hücre sağlığının önemli bir işareti ol: hücre içindeki sodyum miktarını saptayabilmektedir.
Bilgisayarların daha ucuz,daha güçlü ve daha kullan hale gelmeleri ile kullananların sayıları da artmaktad 1960’ların başında Fortran ve Lips gibi yüksek seviyeli pre ramlama dilleri, kullananların daha güçlü emirler vermeler sağladı. Veriler makinaya, İngilizce’ye çok yakın bir dille’ rilmekte ve makina bunu daha karmaşık; fakat kendi için kullanılması yönünden çok daha hızlı bir dile çevirmekte«] 8u yüksek dereceli dillerin yeni ürünleri, çok daha hızlı
Bazılarına gön Httler’in yenilgisinde lü otat İlk vakum tûptû bilgisayar,
r, MİK
■mmSÊk»
Yirminci yüzyılın ikinci yarısı, ruh hastalıklarının tedavisinde önemfaıdımlann atıldığı, tedavi yöntemlerinin getiştirti9;i bir dönemdir.
İngilizce’ye çok daha yakındır, bu yüzden etkili programlar yapabilmek için çok büyük bilgiye sahip olmaya gerek yoktur; kuşkusuz en büyük amaç kendi dilimiz ile bilgisayarla iletişim kurmaktır.
Diğer bir çalışma ise zeka ile ilgilidir ve önerici sistemler sanısına dayanmaktadır. Bilgisayarlar büyük miktardaki verilerin içinden gereklilerin ayırımını ve bunlardan sonuç çıkarmayı insanlardan çok daha hızlı yaptıklarından, böyle önerici sistemler düşünülmektedir.
Stanford Tıp Merkezi’nde, oncocin denen bir sistem, hekimlere, belli tip kanserli hastaları tedavi ederken uygun ilacı seçmelerinde yardımcı olmaktadır. Hastadan hastaya değişen hastalık seyrini değerlendirip, ona göre sabit bir değişken bulup, tedavi önerisinde bulunmak, insanların genelde yapamayacağı bir şeydir. Bilgisayarlar bunu sağlamaktadırlar. Önerici sistemler, aynı zamanda maden aramaların ve bilgisayar sistemi tasarımları yapımında da kullanılırlar. En son yapılan önerici sistemler şu sanı ile yapılmaktadır: Öyle bir program olacakki, insanlar gibi deneyimlerle öğrenebilecek. Japonya’da 1990’larda gerçekleşmek üzere böyle bir proje ile uğraşılmaktadır.
Teorik bilgisayar bilimi, aynı zamanda insan bilgisine de katkı da bulunmaktadır. Bilgi, bu yolla matematiksel olarak nitdcnebilmektedir. Yapılan bir araştırmada, düzensiz olay-
lar belli şekillerde sınıflandığında, insanlar belli bir yönde karar verebilmektedirler. Aksi takdirde, bir kaos meydana gelmektedir.
Bilgisayarlar daha emekleme döneminde olmalarına karşın, çok parlak bir geleceğe sahiptirler. Tıp bilimindeki örneklerde görüldüğü gibi, yaşantımızın doğruluk ve kesinlik düzeyini arttıracaklardır. Bilgisayarların gücü, bizi yeni karmaşıklıklarla tanıştıracak, aynı zamanda, karmaşıklıkları çözmemize de yardımcı olacaklardır.
