“Isı”, “Yıldızların yapısı” hakkında, bugünkü teori, bir metal çubuktaki ısı’nın, bir uçtan diğer uca “Yıldızların merkezinde bulunan termonüklear iletilmesi biçiminde, bu bölgeler içinden, düz bir reaksiyonlar nedeniyle, enerji’nin, iki değişik hareketle iletilmiştir. Konveksiyon akım bölge- işlemle, yıldızın yüzeyine taştığı” nı kabul sindeki “Anafor Akıntıları”, nüklear reaksiyonla-
rın meydana geldiği, merkez bölgesine taze ‘İsı ölümü” ne doğru yol almakta olduklarından,
Hidrojenler getirerek, maddeleri, adam akıllı (Evrenin yapısını değiştirebilecek başkaca bir
birleştirip karıştırmaktadır. Böytece, zamanla, fiziksel evrim olmadığı taktirde) tüm evren, “Ak
konveksiyon akım bölgesindeki maddeler, git- Cücelerin kapladığı yıldız mezarlığı” durumuna
gide “Hidrojeni azalmış” bir madde durumuna geçecektir!..
gelmektedir. Sıcak akıntıları, bir uçtan öbür uca Konu buraya gelince, insan, derin derin
ilettiği halde, »içinde hiçbir termonüklear reaksi- düşünmekten kendini alıkoyamıyor!
yon meydana gelmeyen ve yıldızın yüzde Herşeyden önce, “Yıldızların ölümü” olayını,
doksanını oluşturan bölge, kendisinde bulunan kolayca kabullenemiyor!
“Ana Hidrojendi, hiçbir zarara uğratmaksızın, Hşrtzsprung-Russell Diyagramında, “Âna
olduğu gibi koruyabilmektedir. Sıra” nın sol tarafında yer alan “Parlak Dev
Eğer, hızla dönen yıldızlarda, Hidrojen Yıldızların” belirli bir yaşam sureci sonunda, “Ak
miktarının yavaş, yavaş azalması, sanıldığı gibi, Cüeeler” durumuna geçmesi, kesin bir Astro-
meydana geliyorsa, nüklear enerji kaynağının Fizik Yasası mıdır?.. Yıldızların evriminde, başka
ateşlenmesi ile birlikte tükenmeye başlayan son tür sonuç olamaz mı?., diye kendi, kendine
Hidrojen, aynı biçimde, yıldızı terkedecekti. Bu ısrarla sorular soruyor. Bu konuda, ünlü Alman
durumda, yıldızın, ara vermiş olduğu “Büzülme” Astronomi bilgini Rudolf Tiel, ne yazık ki, iç açıcı
işine, yeniden başlaması gerekecekti. Bu duru- bir karşılık vermiyor;
mun, Hertzsprung-Russell Diyagramındaki yeri, “..Hertzsprung-Russell Diyagramının, bu-
“Ana Sıra” nın sol tarafında, uzak biryerde, yarı günkü modern Astronominin bir bölümünde
çaplan daha küçük fakat ışık saçıcılıkları ve oynadığı rol, Eski Roma’da, “Roma Hukuku” nun
yüzeylerindeki ısıları çok yüksek olan, yıldızlar temelini oluşturan “Oniki- Levha Yasası” nın
bölgesi olacaktır..” (2) durumu İle karşılaştırılabilir..” (3) diyor.
Ünlü Astro-Fizik bilgini George Gamov/un, İnsan, Dünyamıza hayat veren kendi Güne-
bu anlattıkları, konunun, “Yıldızlarda ki Nüklear şimizin de, günün birinde aynı “ölüm Olayı” ile
Reaksiyonların, şiddeti ve patlama zaman ara- karşı karşıya geleceğini, aklına getirince, Astro-
ları” olarak ele. alınması ile daha da yüzeye Fizik bilginlerine, heyecanla, yepyeni sorular
çıktığını göstermektedir. O zaman, Hertzsprung- yöneltiyor:- “— Peki ama, tüm yıldızlar da îynı
Russell Diyagramının, en üst basamağında hızla mı, “Ak Cüce” durumuna geçeceklerdir?..”
bulunan yıldızın, “Çok genç bir yıldız” olduğu Bu soruya Astro-Fizik bilginlerinin verdiği
kesinlik kazanmaktadır. Merdivenin orta basa- cevaplar, oldukça rahatlatıcıdır,
maklarında bulunan yıldızların, “İhtiyarlamakta “—Hayır!” diyof Astro-Fizik bilginleri ve
olan yıldızlar” olduğu, bu nedenle, hidrojen hemen ekliyorlar”— Bir yıldız ne kadar parlak ise
yakıtlarını tüketmekte oldukları belirlenecektir. ve ne kadar iri ise,# o ölçüde hızla “Ak Cüce”
Merdivenin son basamaklarında bulunan yıldız- olmaya doğru, yol alacaktır!” Bu nedenle de,
ların ise, “ölmekte olan yıldızlar”ın son çırpınış- Hetzsprung-RusselJ Diyagramının,’ sol tarafın-
larım gösterdiği, içerlerindeki son hidrojen daki “Sıra” yi gösteriyorlar. Bu “Sıra” da,
yakıtlarını, bir kaç patlama ile tüketerek, VVolf-Rayet, U Geminorum ve Nova… gibi çok
“Yaşamlarını sona erdirmekte oldukları” anlaşı- parlak yıldızların, hızla “Ak Cüce” durumuna
lacaktır. Merdivenin, en son basamağında bu- doğru yol aldıkları görülmektedir. Isaac Asimov,
lunan, “Yakıtlarını tüketmiş” ve bu nedenle de “The Universe” (Evren) adlı kitabında, “ölmekte
“Büzülerek ufalmış” ak yıldızların ise, “ölü Olan Yıldızlar” başlıklı bölümde, “Parlak Süper-
yıldızlar” olması gerekeceği, ortaya çıkacaktır. nova” lar ile “Ak Cüceler” in, birlikte ele alınrpası
Gerçekten de bu “ölü yıldızlar” ^üzerinde gerektiği üzerinde durmaktadır. Süpemovalar,
yapılan gözlemler ve incelemeler, onların, tüm büyük patlamalar ile içerlerindeki “Hidrojen”i,
yakıtlarını tüketerek, büzüldüğü ölçüde yoğun- hızla yakıp tüketirken, “Demir” gibi ağır element’
luğu artmış ve Evren içinde, kendi kendilerine bir lerin oluşmasına imkân vermemektedir.Bu yüz-
mezar taşı durumuna geçmiş “Ak Cüceler” den de, “Nüklear Reaksiyon” hızla artmakta ve
olduğu saptanmıştır. Bu durumun saptanması, “Belirli zaman araları” ile “Patlamalar birbirini
bir başka gerçeği daha ortaya koymuştur. O da, izleyerek”, yakıtı bitirmektedir. Bu arada “Nöt-
tüm yıldızların, (er ya da geç) içerlerindeki rino’İar, çekirdekte hızla artarak, patlama
hidrojen yakıtını yaka, yaka, ölüm yolculuğunu işleminin yayılmasına neden olmaktadır. Asimov,
hızlandıracakları ve sonuçta, onların da birer “Ak durumu, özetle şöyle anlatmaktadır:
Cüce” durumuna geçecekleridir. Evrendeki “..Yıldız yaşlandıkça, merkezindeki ısı da
“Entropi”, bir tek yol çizmekte ve tüm yıldızlar artmaktadır ve merkezdeki “Nötrino İşlemi” de o
