Uzay çağının roketleri

  Uzay çağının roketleri ve uyduları ile birlikte, ^ tıp aleminde daha sessiz fakat ayni görkem­lilikte öylesine gelişmeler oldu ki, bizim sizler için birkaç yıl önceleri yapabildiğimizden çok daha fazlasını yapmamızı sağladı. Bugün, hasta­lıkları çok daha kesinlikle teşhis, şimdiye dek olandan daha kolaylıkla tedavi edebiliyoruz. Bunun için pekçok sayıdaki araştırıcının çaba ve becerilerine teşekkür borçluyuz.

İşte size pekçok sayıdaki bu yeniliklerden sekizi:

1. 0.  LAZER CERRAHİSİ

Işık, evrendeki enerjinin en güçlü formların­dan biridir. Milyonlarca kilometre uzaklıktaki güneşden gelen ışık mevsimlerimizi ve küremiz­deki yaşamı idare eder. Bu durumu ile dahi güçlü olan bu enerji, kendisini doğuran kaynaktan çıkan tüm ışığın sadece hemen hiç denilebilecek kadar küçük bir kısmıdır. Nedeni de, enerjinin tek bir yönde yoğunlaşmayıp yayılmasındandır.

Şimdi, her yönde dağılmağa bırakılacağı yerde, o ışık kaynağının, enerjiyi tek bir doğrul­tuda gönderebilecek şekilde kontrol edilebildiği­ni düşleyin! Milyonlarca ışın demetinin gücünün tek bir ışın halinde toplanıp, yoğunlaştığı böylesine bir ışın lazer ışınıdır, öylesine güçlü ki, kalın çelik levhada bir delik açabilir. Eğer güneşden yayılan ışık enerjisi bize yönelik bir tek ışın halinde gelse, milyonlarca kilometre uzaklık­tan tüm yerküreyi derhal buharlaştırır.

Lazer gibi böylesine öldürücü ve yokedici güce sahip bir ışın göz gibi çok duyarlı bir organı tedavi etmekte nasıl yararlı olabilir? Bunun cevabı ışının denetiminde yatmaktır. Uygun şekilde ve hünerli ellerde ışık öylesine kontrollü ve ayarlıdır ki, tam arzulanan miktarda enerji, etraftaki dokuya zarar vermeden, sınırlı mikros­kobik bölgeye yöneltilebilir.

Yüksek-güçlü bir mikroskop, lazer ışını ile yapılan operasyonu daha da dakikleştirir. Böyle- ce, kanamanın görüşü tehlikeye soktuğu ağ tabaka ve gözün renkli (iris) tabakasındaki kılcal kan damarlarını tıkamak mümkün olur. Bistüri veya makasla kesmeksizin iris tabakasında bir açıklık yapılarak sun’i gözbebeği yapılabilir. Bu gibi operasyonlarda çok az derecede lokal

E

F P

T#Z

L T H E D

EPEYEFD

E D BOOKZP

F E L O P Z D

anestezi yapılır veya hatta hiç yapılmaz, çünkü gücü yanında ışığın görünüp kaybolması öylesine anidir ki (birkaç milisaniye), hasta bu arada hiçbir şey duymaz.

1. 1.  RADYOAKTİF İZLEME

Atom enerjisi çalışmalarının bir yan ürünü de radyoaktif elementler ile belirli bazı cisimleri izleyebilmemizdir. Göz hastalıklarının teşhisinde radyoaktif fosfor bileşiği kullanmaktayız. Bu vücuda zararsızdır, kan dolaşımı içine verildi­ğinde belirli bazı tip tümör* dokularına ulaşıp, orada yoğunlaşmaktadır.

Eğer göz yuvarlağı içinde böyle bir tümör görür veya şüphelenirsek, ilk önce hastanın kol damarından cüz’i miktarda radyoaktif fosfor enjeksiyonu yaparız. Sonra, gözyuvarlağı yüze­yinden incecik duyarlı geiger sayacı geçiririz. Şüpheli bölgede araçta olacak oynama o noktada fosforun yoğunlaştığına işaret eder ve tümörün tabiatını açıklamağa yardımcı olur.

1. 2.  VİRÜSLERLE BAŞETMEK

Virüs hastalıkları halâ tedavisi güç hastalıklar arasındadır, öldürücü olan ve hastayı aylarca halsiz halde bırakan bakteri hastalıkları ise şimdi çoğu kez bir günde birkaç antibiyotik enjeksi­yonu veya hapı ile tedavi edilebilmektedir.