HERON ÇEŞMESİ
Eski matematikçilerden İskenderiyeli Heron’ un yapmış olduğu çeşmeyi görmek isterseniz şekil 1’e bakınız. Heron çeşmesi üç kaptan oluşur: en üstte yassı ve ağzı geniş kap (a), ortada ve altta hava geçirmeyecek şekilde kapatılmış iki cam imbik (b ve c). Her üç kap şekilde görüldüğü üzere tüplerle birleştirilmiştir, a’da biraz su varken, b su ile dolu iken ve c’de yalnız hava bulunurken çeşme akmaya başlar. Su a kabından c’ye akarken havayı b kabına zorlar, bunun sonucu olarak b’deki su a’ya giden boruya dolarak a kabının üstüne doğru fışkırır. Bir İtalyan fizikçisi Heron çeşmesini daha da basitleştirmiştir (şekil 2). Küresel cam imbikler ve cam veya metal borular yerine şişeler ve lastik borular kullandı. En üstteki kabın ortasında delik olmasına da gerek yoktur. Başlangıçta a’da biraz su vardır, c hava ve b su doludur a’daki su c’ye akarken c’deki hava b’ye girmeye zorlanır, böylece b’deki su şişenin altındaki borudan yükselerek fışkırır, c su ile dolup b boşalınca c ve b’nin yerlerini değiştirmek yeterlidir tabii fıskiyelerin de yeri değiştirilmelidir, su yine fışkırmaya başlar Bu çeşmenin bir üstünlüğü de b ve c’nin birbirlerine göre durumunu değiştirerek bunun fışkırma yüksekliğini nasıl etkilediğini görme olanağıdır.
Fıskiyenizin çok daha yükseklere fışkırmasını istiyorsanız şişelerde su ve hava yerine civa ve su kullanınız (şekil 3). Civa c’den b’ye akarken suyu fıskiyeden fışkırmaya zorlayacaktır. Civanın sudan 13.5 kere daha ağır olduğunu hatırlarsak suyun fışkırma yüksekliğini
