Frazer, Sir James George

(d. 1 Ocak 1854, Glasgow, İskoçya – ö. 7 Mayıs 1941, Cambridge, İngiltere), İngiliz antropolog,Frazer, 1933
T & R Annan & Sons, Ltd . Glasgow
halkbilimci ve klasik edebiyat bilgini. The Golden Bough; a Study in Magic and Religion (Altın Dalı, 1992) adlı yapıtıyla büyük ün kazanmıştır.
401 Frazier, Franklin
Dümbarton’daki Helensburgh’da öğrenim gördükten sonra, 1869’da Glasgow Univer-sitesi’ne, 1874’te Cambridge Üniversitesi’n-deki Trinity College’a girdi; 1879’da aynı okulun öğretim kadrosuna alındı. 1907’de Liverpool Üniversitesi’nde sosyal antropoloji dersleri vermeye başladı; öğretim yılının sonunda Cambridge’e döndü ve yaşamının sonuna değin orada kaldı.
Antropoloji alanındaki saygın konumunu, 1890’da yayımlanan Altın Dalı’na borçludur. 1907-15 arasında 12 cilt olarak yeniden yayımlanan ve 192?’de tek ciltlik kısaltılmış basımı yapılan yapıt, Frazer’ın, düşünce biçimlerinin genel gelişimine ilişkin kuramını içerir. Frazer düşüncenin gelişimini geniş bir evrim şeması içine yerleştirmiştir; evrimin en alt basamağında bulunan büyüsel düşüncenin yerini zamanla dinsel, daha sonra da bilimsel düşünce almıştır. Frazer’a göre büyü, olayları denetleyip yönlendirmeyi amaçlayan, ama yanlış akıl yürütmelere dayanan teknik bir eylemdir; din ise, ruhani varlıkların yardımına başvurmaktır. Frazer’ın büyü ile din arasında yaptığı bu ayrım, kendinden sonraki antropologlar tarafından büyük ölçüde benimsenmiştir. Bununla birlikte düşüncenin evrimine ilişkin kuramı artık kabul görmemektedir; genellemelere dayanan bu psikolojik kuramın yetersizliği ortaya konmuşsa da, Frazer bu genel kuram sayesinde, dinsel ve büyüsel uygulamalara ilişkin, hiçbir antropologun tek başına bir araya getiremediği kadar çok bilgi derlemiş ve bunları karşılaştırmalı olarak inceleyebilmiştir.
Frazer Altın Dalı’nda Afrika ve başka yerlerde yaygın olarak rastlanan “ilahi krallıklar”da rahip ve kral yetkilerinin aynı kişide toplandığına dikkati çeker. Frazer’a göre bu krallıklar, toplumsal düzenin ve doğanın bereketinin kralın gücüne bağlı olduğu inancına dayanır; bu yüzden güçsüz düşen kralın öldürülmesi ve yerine daha güçlü birinin getirilmesi zorunludur.
Frazer, çağdaşı Avrupalı düşünürlerin ilkel toplulukların çeşitli âdetlerini anlamasını sağlamış ve edebiyatçıları da önemli ölçüde etkilemiştir. Kendisi çok az geziye çıkmakla birlikte, yakın ilişki içinde olduğu misyoner ve yöneticilerden edindiği bilgileri yorumlayarak çalışmalarında kullanmıştır. Öbür yapıtları arasında Totemism and Exogamy (1910; Totemcilik ve Dıştan Evlenme) ile Folk-Lore in the Old Testament (1918; Eski Ahit’te Halk Kültürü) sayılabilir. Frazer, 1914’te “sir” unvanı almıştır.