Freedman, Maurice

(d. 11 Aralık 1920, Londra – ö. 14 Temmuz 1975, Londra, İngiltere), İngiliz sosyal antropolog. Yaşadığı dönemde Çin antropolojisi üzerine dünyanın önde gelen uzmanlarından biri olmuştur. Yahudi araştırmaları, din sosyolojisi, hukuksal antropoloji ve siyasal antropolojiye olan katkılarıyla da tanınır.
Londra’daki King’s College’da İngilizce öğrenimi gördü. II. Dünya Savaşı sırasında Kraliyet Topçu Birliği’nde görev yaptı. Daha sonra London School of Economics’ te antropoloji lisansüstü programına katıldı. Singapur’da alan araştırması yaptıktan sonra 1951’de aynı üniversitede ders vermeye başladı. 1965’te profesör’ oldu. Bu süre içinde Yale, Malaya ve Cornell üniversitelerinde de konuk öğretim üyesi olarak bulundu. 1970’te Oxford’da kürsü sahibi oldu ve ölümüne değin bu üniversitede kaldı.
Freedman’ın Çin üzerine çalışmaları dört döneme ayrılabilir. Singapur’da yaptığı araştırmalarla başlayan ilk dönemin ürünleri Çin’de aile yapısı ve evlilik, Çin hukuku, Çin dini ve Çin’de toplumsal örgütlenme üzerine çalışmalandır. Freedman daha sonra 1950’lerin başında, edebi kaynakları kullanarak özellikle akrabalık ve evlilik kurumlan temelinde geleneksel Çin toplu-munu yeni bir bakış açısıyla inceledi. Ardından Çin’in “kalıntısı” olarak adlandırdığı yerler, özellikle de Hong Kong ve Tayvan üzerine çalıştı. Çalışmalarının son döneminde de antropolojik Sinoloji çalışmalarının tarihini araştırdı, Çin toplumu üzerine yapılmış önceki araştırmalann tarihsel bir dökümünü çıkardı.
Freedman birçok alanda çok sayıda yapıt vermiştir. Yapıtları arasında Chínese Family and Marriage in Singapore (1957; Singapur’da Çin Ailesi ve Evliliği), Chínese Lineage and Society (1966; Çin’de Soy ve Toplum), Main Trends of Research in the Social and Human Sciences (1972; Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmalarında Temel Eğilimler) ve Social and Cultural Anthropo-logy (1973; Sosyal ve Kültürel Antropoloji) sayılabilir.
Freeman, Sir Ralph (d. 27 Kasım 1880, Londra – ö. 11 Mart 1950, Londra, İngiltere), İngiliz inşaat mühendisi. 1932’de, dünyadaki en uzun (ayak açıklığı 500 m) çelik kemer köprülerden biri olan Yeni Güney Galler’deki Sidney Limanı Köprüsü’nün yapımını gerçekleştirmiştir.
Freeman 1901’de Londra’da bir mühendislik danışmanlık şirketinde çalışmaya başladı; bu şirket daha sonraları Freeman, Fox & Partners adını aldı. Zimbabve ve Zam-bia sınırında, Zambezi Irmağı üzerindeki Victoria Çavlanı Köprüsü’nü, II. Dünya Savaşı sırasında İngiliz Kraliyet Deniz Kuvvetleri Barut Fabrikası’m, Lancashire’daki Furn,ess Tersanesi’ni ve Afrika’nın güneyinde beş büyük köprü inşa etti. Ayrıca,
407 Freetown
Yeni Zelanda’daki Auckland limanı için köprü tasarımları hazırladı.
1928-36 arasında bir İngiliz kuruluşu olan Çelik Yapılar Araştırma Komitesi’nin üyeliğini yapan Freeman, komitenin tasarım önerileri hazırlama komisyonuna başkanlık etti. 1947’de “sir” unvanı aldı.
Freer Sanat Galerisi, Detroit’li sanayici Charles Lang Freer’in 1906’da ABD hükümetine bağışladığı seçkin Doğu sanatı koleksiyonunun yerleştirilmesi için Washington, D. C.’de kendi olanaklarıyla inşa ettirdiği müze. Yönetim açısından Smithsonian Institution’un bir bölümü olan galeri 1923’te halka açılmıştır.
Galeride 19. yüzyıl Amerikan resimleri ile dünyanın en büyük Whistler koleksiyonu yer alır. Whistler’in ünlü Tavuskuşu Ödası da buradadır. Whistler’in “Gül ve Gümüş: Porselen Ülkesi Prensesi” (1864) adlı resmini satın alan bir İngiliz gemi yapımcısı, resmi astığı yemek odasının Whistler tarafından resme uygun olarak yeniden dekore edilmesini istemişti. Tavuskuşu temasını işleyen Whistler da Doğu kilimlerinden kestiği bordürleri kullanarak ve deri duvar kaplamalarının üstünü boyayarak altın ve turkuvaz renklerden oluşan egzotik bir atmosfer yaratmıştı. Resmin karşısındaki duvarı altın renkli, kristal gözlü iki tavuskuşu süslüyordu. Freer odanın tamamını 63 bin dolara satın almıştı.
Freesia bak. frezya
Freetown, Batı Afrika’da, Sierra Leone’ nin başkenti, en büyük kenti ve ana limanı. Kayalık Sierra Leone Yarımadasında, Portekizli gemici Pedro da Sintra’nın 1462’de Batı Afrika kıyısını keşfettiği sırada Serra Leoa (Aslan Dağları) adını verdiği ormanlık dağ sırasının denize yakın ucunda yer alır. 1650’lerde İngiltere, Fransa, Felemenk ve Danimarka’ya bağlı ticaret şirketlerinin rekabetinin artmasıyla, Portekiz’in kıyı ticareti üzerindeki sınırlı denetimi son buldu. Köleliğin kaldırılmasından yana olan İngiliz bilgini Granville Sharp, 1787’de Sierra Leone Irmağı ağzının güneyine düşen yöreyi İngiltere’de bulunan azat edilmiş ve yoksul Afrikalı köleler (“Siyah Yoksullar”) için bir yerleşme merkezi olarak seçti. 1792’de yörenin yönetimini üstlenen Sierra Leone Kumpanyası, Amerikan Bağımsızlık Sava-şı’nda İngilizlere yardım eden Nova Scotialı kölelerin, Jamaika’dan kaçan kölelerin ve ele geçirilen köle gemilerinden alınarak azat edilen kölelerin buraya yerleşmesini sağladı. Bu kölelerin torunları olan Kreolle-rin sayısı, günümüzde iç kesimlerden gelen Mende ye Temne göçmenlerinden azdır. 1821’de İngiltere’nin Batı Afrika’daki bütün topraklarının yönetim merkezi olan Freetown, bu konumunu küçük değişikliklerle 1874’e değin korudu. 1893’te belediye tüzel kimliği kazandı. 1961’de ülkenin başkenti ilan edildi.
II. Dünya Savaşı sırasında önemli bir deniz üssü olan kentin korunaklı, doğal limanında bulunan Kraliçe II. Elizabeth Rıhtımı’nda açık deniz gemilerinin yanaşmasına elverişli dok tesisleri vardır. Başlıca ihraç ürünleri palmiye yağı ve tohumu, kakao, kahve, zencefil ve kola tohumudur. Ülkenin ticaret ve ulaşım merkezi de olan kentin sınırlı sanayisi elmas kesimi, şekerleme, boya, ayakkabı, pirinç unu imalatı ve balık paketlemeyi kapsar. Guma Barajı’nın yapımı öteden beri var olan su sorununu çözmüş ve elektrik üretimini artırmıştır. Kentin 16 km güneydoğusundaki Hastings Havaalam’ndan
fregatkuşu 408
ülke içi uçak seferleri yapılır; Lungi’deki uluslararası havalimanı Sierra Leone Irmağının karşı yakasındadır.
Freetown’daki yükseköğrenim kurumlan, Aureol Dağındaki Fourah Bay College (1827’de kuruldu; 1967’de kurulan Sierra Leone Üniversitesi’ne bağlıdır), Njala University College (1965), Goderich’teki Milton Margai Training College, Freetown Yükseköğretmen Okulu ve bir teknik enstitüdür. Resmî ortaöğrenim kuramlarının yanı sıra çeşitli Hıristiyan ve Müslüman okulları vardır. Günümüzde hükümet binası ve devlet başkanlığı konutu olarak kullanılan Thornton Kalesi (1796) ile Temsilciler Meclisi Binası Tower Tepesindedir.
Çok sayıda cami ve kilisenin bulunduğu kentin en önemli yapısı Anglikan St. George Katedrali’dir (1852). Eski Cotton Tree Istasyonu’ndaki Ulusal Müze’de tarihsel belgelerle geleneksel tahta ve taş heykeller sergilenir. Nüfus (1985) 496.776.
fregatkuşu, fIrkateynkuşu olarak da bilinir, Pelecarıiformes takımının Fregatidae familyasını oluşturan, iri yapılı beş deniz kuşu türünün ortak adı. Kuyrukları uzun ve derin çatallı, tüylerinin büyük bölümü kara, dişilerin göğsü ve karnı ak lekelidir. Çiftleşme mevsiminde erkekler, tüysüz ve parlak
Fregata cinsinden bir fregatkuşu
Jen and Des Bartlett – Bruce Coleman Inc
kırmızı renkteki gırtlak keselerini balon gibi şişirerek dişilere kur yaparlar.
Fregatkuşu, yelyutanlar dışında belki de havada en uzun süre kalan kuşların başında gelir; yorulmadan süzülerek uçar ve yalnızca uyumak ya da yavrularına bakmak için yere konar. En iri albatroslarınkinden geri kalmayan kanat açıklığı da yaklaşık 2,3 m’yi bulur. Adını bir savaş gemisinden almasının nedeni, havada korsanlığa çıkarak öbür deniz kuşlannın avladığı balıkları zorla ele geçirmesidir. Ayrıca suyun üstünde alçaktan uçarak balıkları ya da plankton hayvancıklarını avlar.
Bütün tropik ve y\n tropik bölgelerdeki deniz kıyılarında ve adalarda yaşayan fre-gatkuşları uçarken genellikle karadan fazla uzaklaşmaz ve tünemek için mutlaka karaya döner. Üreme mevsiminde adalarda kalabalık koloniler oluşturan bu kuşların dişisi ve erkeği, beyaz renkli tek bir yumurta üstünde sırayla kuluçkaya yatar. Yaklaşık 115 cm’lik uzunluğuyla fregatkuşlarınm en irisi olan Fregata magnificens Amerika kıyıla-nnda, Antil Denizinde ve Cabo Verde’de yaşar.