Fréron, Louis(-Marie-Stanislas)

(d. 17Ağustos 1754, Paris – ö. 15 Temmuz 1802, Santa Domingo, Hispaniola), Fransız Dev-rimi’nin Thermidor gericiliği döneminde jeunesse dorée (yaldızlı gençlik) çetelerine önderlik eden gazeteci.
Voltaire ve öbür Aydınlanma filozoflarının görüşlerine karşı çıkan L’Année Littéraire’ in yayın yönetmeni olan babasının ölümünden (1776) sonra, yayın organının yönetimini üstlendi. Devrimin patlak vermesinin hemen ardından çıkardığı L’Orateur du Peuple gazetesinde meşruti monarşiye şiddetli eleştiriler yöneltti. XVI. Louis’nin Haziran 1791’deki kaçma girişimi üzerine idamını istedi. Tutuklanmamak için monarşinin yıkıldığı 10 Ağustos 1792’ye değin saklanmak zorunda kaldı. Eylül 1792’de toplanan Konvansiyon’da Montagnard’lara (Dağlılar) katıldı. Mart 1793’te karşıdev-rimci hareketleri bastırmak üzere Marsilya ve Toulon’a gönderildi. Her iki kentte de yüzlerce ayaklanmacıyı toplu olarak idam ettirdi. Bu yüzden Mart 1794’te Robespierre tarafından geri çağrıldı. İdam edilmekten çekindiği için 9 Thermidor’da (27 Temmuz
1794) Robespierre’i iktidardan düşüren komploda etkin biçimde yer aldı. Bunu izleyen Thermidor gericiliği döneminde L’Orateur du Peuple’de Jakobenlere şiddet-
Louis Fréron
Bibliotheque Nationale. Pans
le çattı; sokaklarda Jakoben işçilere saldırılar düzenleyen jeunesse dorée çetelerini örgütledi. Paris Jakoben Kulübü’ne karşı düzenlediği saldırıyla, hükümetin Kasım 1794’te bu kulübü kapatmasına gerekçe hazırladı. Napoléon Bonaparte’ın iktidara gelişinden sonra, Kasım 1801’de Santo Domingo vali yardımcılığına atandı.
Frescobaldi aİlesİ, ortaçağda Floransalı aile. Floransa’nın iş ve siyaset çevrelerinde ün kazanan ve İngiliz kralları I. ve II. Edward’in savaşlarını finanse eden bankerler yetiştirmiştir.
12. yüzyıldan başlayarak Floransa kamu yaşamında önem kazanan Frescobaldi ailesi zengin ve nüfuzluydu. Floransa’da günümüzde de adlarım taşıyan bir sokakta oturan Frescobaldiler 1290’larda Beyazlar ve Siyahlar olarak iki hizbe bölündü. Birinciler, imparatorluk yanlısı olan Ghibellino partisiyle, İkinciler de Guelfo partisiyle ittifak kurdu. 14. yüzyılın başlarında artık yalnızca Beyaz Frescobaldiler kalmıştı. Tu-‘ tuculuğu yüzünden aile 1285-1433 arasında yönetimden hemen hemen tümüyle dışlanmıştı.
1270’lerde İngiltere’de bir şube açan Frescobaldi firması kraliyet bankeri konumuna yükseldi. Daha önce kraliyet bankerliğini, İ. Edward’a Galler ve Fransa’daki savaşlar için açtığı krediler yüzünden iflasa sürüklenen Lucca’lı Riccardi şirketi yapıyordu. 1302-10 arasında Frescobaldi firması I. ve
II. Edward’a toplam 150 bin sterlin kredi açtı. Bunun karşılığında darphane ve gümrük de içinde olmak üzere İngiltere’nin gelir kaynaklarının denetimini ele geçirmekle kalmadı, toprak, unvan ve ayrıcalıklar da elde etti. 1310’da II. Edward’m baronları İtalyanların nüfuzunu çekemeyerek gümrük vergilerinin yabancılara tahsis edilmesini yasaklayan, yabancı tüccarlann tutuklanmasını ve mallarına el konmasını öngören yasalar çıkardılar. Frescobaldiler, daha bu kararlar uygulamaya konamadan kaçarak önce Avignon’a, sonra da Floransa’ya sığındılar.
Frescobaldi ailesi 1343’te Floransa’da nüfuzlu çevrelerin başarısız kalan bir başkaldırı girişiminde etkin rol oynadı ve bu nedenle, duruma tekrar egemen olan demokratik yönetimin dışında bırakıldı.
Ailenin birçok üyesi edebiyat alanında ün kazandı. Bunlar arasında şair Dino Frescobaldi (ö. y. 1316) ve 1384’te Mısır ile Kudüs’e giden ve tarihçilere gördüğü ülkelerin toplumsal ve ekonomik yaşamıyla ilgili değerli bilgiler bırakan Leonardo Frescobaldi sayılabilir.
Frescobaldi, Girolamo (d. Eylül 1583, Ferrara, Papalık Devletleri – ö. 1 Mart 1643, Roma), İtalyan orgcu ve org için beste yapan ilk büyük ustalardan biri. Öğrencileri J. J. Froberger ve Franz Tun-der aracılığıyla Alman barok okulu üzerinde güçlü bir etkisi olmuştur. Frescobaldi’nin ünü çalgısal yapıtlarından kaynaklanır. En çok klavyeli çalgılar için beste yapmıştır, ama sürekli bas ve türü belirlenmemiş çalgılar için yazdığı canzona’lar, üçlü sonatın gelişiminde çok önemli rol oynamıştır. Üçlü sonat bu geçiş yapıtlarının gelinmesiyle ortaya çıkmış ve yerini yaylı çalgılar dörtlüsüne bırakıncaya değin oda müziğinin temel biç’mi olarak kalmıştır.
Sanat yaşamına 1607’de, Roma’da Sta. Maria in Trastevere Kilisesi’nin orgcusu olarak başladı. Aynı yıl Felemenk’e gitti ve Anvers’te madrigallerden oluşan ilk yapıtını yayımladı. 1608’de Roma’da San Pietro Bazilikasında orgcu oldu ve Floransa’da saray orgculuğu yaptığı 1628-34 dönemi dışında ölümüne değin San Pietro’da kaldı.
1608’de çeşitlilikleri ve ustalıklı kontrpuan kullanımıyla dikkati çeken açık partisyonlu (her partinin ayrı portede gösterildiği) 12 fantezi yayımladı. 1624’te gene açık partisyonlu 10 ricercare, 5 canzo-na ve 11 kapriçyodan oluşan bir derleme yayımladı. Derlemenin önsözünde de seslendirmeye ilişkin değerli bilgiler verdi: “Çalgıcı bir parçayı başından sonuna kadar çalmayı sıkıcı bulursa, ana tonalitede bitirmek koşuluyla, yalnızca dilediği bölümleri çalabilir… Giriş bölümleri yavaş çalınmak, böylelikle izleyen bölümlerin daha canlı gelmesi sağlanmalıdır. Çalgıcının kadans-larda tempoyu yayması gerekir…” Toccate d’intavolature di cimbalo e organo (1637;
Girolamo Frescobaldi, Christian Sas’ın bir oymabaskısı, y. 1619
British Museum, Londra; fotoğraf, J R Freeman & Co Ltd
Klavsen ve Org’a Giriş Tokataları) biçimindeki başlığından da anlaşıldığı gibi Fresco-baldi’nin klavyeli çalgı müziğinin büyük bölümü klavsen için düşünülmüştü. Aynı yapıtta çeşitli melodiler üzerine partitalara ve sürekli başlı parçalara da yer vererek gerçek klavye müziğindeki yaratıcılığım ortaya koydu. İlk kez 1627’de yayımlanan başka bir derlemesinin önsözünde, barok çalgı müziğinin yorumlanırı konusunda gene çok değerli bilgiler verdi. 1635’te yayımlanan Fiori musicali adlı yapıtında ise dinsel törenler için yazdığı org müziği yer alıyordu.
Frescobaldi’nin üslubunda dramatik yaratıcılık ve çarpıcı bir kromatizm kullanımı belirgindir, ama bu özellikler parçanın mantıksal yapısını kesinlikle bozmaz. Frescobaldi, ricercare ve canzona’lardaki gibi birkaç temayı hızla sunmak yerine tek temalı modern besteye yönelen ilk bestecilerden biriydi.