Kellar, Harry, keller
(d. 11 Temmuz 1849, Erie, Pennsylvania -ö. 10 Mart 1922, Los Angeles, ABD), AŞD doğumlu ilk önemli sihirbaz. 1896-1908 arasında ülkesinin en popüler sihirbazı olmuş, “sihrin piri” ve “tarihin en sevilen sihirbazı” olarak adlandmlmıştır.
Sihirbazlığı 12 yaşından 18 yaşma değin birlikte gezip yardımcılığını yaptığı I, H. Hughes’un yanında öğrendi. ABD’deki ilk gösterisini 1884’te gerçekleştirdi. Kusursuzluğa önem vermesiyle tanınır, numaralan sırasında kullanacağı her sözcüğü ve yapacağı her hareketi inceden inceye planlardı. Kısa zamanda, ABD’nin önde gelen sihirbazı Alexander Herrmann’m ününü zorlamaya başladı ve 1896’da Herrmann’m ölümünden sonra onun yerini aldı. 1908’de gösterisini Howard Thurston’a devrettiğini açıkladı.
Keller, Ferdinand (d. 24 Aralık 1800, Marthalen – ö. 21 Haziran 1881, Zürich, İsviçre), İsviçreli arkeolog ve Tarihöncesi uzmanı. Zürich Gölü kıyısındaki Obermei-len’de bulunan Tarihöncesi göl evleriyle(*) ilgili ilk bilimsel kazıları yönetmiş, daha
Ferdinand Keller, Wilhelm Suter’in taşbaskısından ayrıntı
Bibliothèque Nationale Suisse. Bern
sonra İsviçre’de ve başka Avrupa ülkelerinde Neolitik Çağla Tunç Çağına ilişkin değerli buluntulann ortaya çıkarıldığı benzeri araştırmalara öncülük etmiştir.
1831’de Zürich’te İngiliz dili ve edebiyatı profesörü olan Keller, Tarihöncesine ait tümülüslerde kazılar yapmak amacıyla 1832’de kendisi gibi amatörlerle birlikte Zürich Eski Yapıtlar Kurumu’nu kurdu. Bundan sonraki 15 yılını Avrupa’nın Tarihöncesi arkeolojisine adadı. Zürich çevresinde yaptığı kazılarda topladığı çok sayıda çakmaktaşı, tunç ve toprak kabı inceleyerek yayımladığı yazılar nedeniyle kendisine arkeoloji onur doktorası verildi ve İsviçre’nin en önde gelen arkeologu olarak tanındı.
1854’te Obermeilen’de, içinde ahşap parçalarının bulunduğu büyük bir çamur yığınını kaldırmaya çalışan çiftçiler, buldukları çakmaktaşı, kemik ve tunçtan süs eşyalannı Keller’e götürdüler. Keller hemen bir grup oluşturdu ve bölgede araştırmalara başladı. Ortaya çıkarılan dayanıklı eşyanın yanında sepet, kumaş ve ağ parçalan gibi dayanıksız şeylerin de bulunması şaşırtıcı sonuçlar doğurdu. Bazı kemiklerin, ev hayvanlanna ait olması Keller’i Paleolitik Çağla Tunç Çağında evlerin göl yatağına çakılmış kazıklar üstünde yapıldığı varsayımına götürdü. İlk bulgulanyla ilgili yayınlan büyük yankı uyandırdı. Yeni kazılar yapmak üzere yerleşim merkezleri araştırıldı. Keller The Lake Dwellings of Switzerland and Other Parts of Europe (1866; İsviçre ve Başka Avrupa Ülkelerindeki Göl Evleri) gibi incelemelerini İngilizce yayımladı. Bu alanda çalışma yapan başka araştırmacıların raporlarını da inceleyen Keller, göl evleri konusunda kuramlar geliştirmeye çalıştı. Sekizinci raporu yayımlandığında (1879), İsviçre’de 161
yerleşim alanı belirlenmişti ve Avusturya, Fransa, İtalya gibi ülkelerde çalışmalar başlatılmıştı.
Keller, Gottfried (d. 19 Temmuz 1819, Zürich – ö. 16 Temmuz 1890, Zürich, İsviçre), Almanca yazan İsviçreli edebiyatçı. 19. yüzyıl sonu Gerçekçilik akımının önde geİen temsilcilerindedir.
Tornacı olan babasını küçük yaşta kaybetti. Babasının ölümünden sonra ailesi büyük bir yoksulluk içine düştüyse de çok güçlü bir
« -1
lYf >7” >
Gottfried Keller, R. Leemann’ın bir çizimi,
1842, Merkez Kütüphanesi, Zürich
Zentralbibliothek, Zürich
kadın olan annesinin çabalarıyla öğrenimini sürdürdü. Ortaokuldan atılınca, manzara ressamı olmaya karar verdi. Ama, 1840-42 arasında Münih’te sürdürdüğü resim çalışmalarında başarılı olamayınca Zürich’e döndü ve 1846’da ilk şiirlerini yayımladı. 1848-50 arasında Zürich hükümetinin bursuyla Heidelberg’de öğrenim gördü. Hei-delberg’de bulunduğu yıllarda felsefeci Ludwig Feuerbach ’ın görüşlerinden etkilenen Keller, 1850-55 arasında Berlin’de yaşadı.
Zürich’e döndükten sonra kendisine büyük ün kazandıran Der grüne Heinrich (1854-55; Yeşil Heinrich, 1947-48) adlı otobiyografik romanını yayımladı. Yirmibeş yıl sonra (1879-80) tümüyle gözden geçirerek yeniden yayımladığı bu kitap, genç bir adamın kişisel gelişiminin öyküsünü anlatır ve Goethe’nin Wilhelm Meisters Lehrjahre (1796) adlı yapıtıyla başlayan oluşum romanı (Bildungsroman) türünün örnekleri arasında yer alır. Tıpkı Keller gibi romanın kahramanı Yeşil Heinrich de ressam olmaya heveslenir, bazı başarılar ve birçok düş kırıklığından sonra, doğduğu kente döner ve bir kamu görevlisi olarak belirli bir saygınlık elde eder.
Romanının kahramanı Heinrich gibi 1861-76 arasında yaşamını kanton yönetiminde memurluk yaparak kazanan Keller, bu 15 yıl içinde yazmaya zaman ayıramadı ve yazarlığa ancak yaşamının son yıllarında dönebildi.
Keller kısa öyküleriyle de tanınır. Bunlardan bazıları Die Leute von Seldwyla (1856-74; Seldwyla’hlar, 1947) ve Sieben Legenden (1872; Yedi Efsane, 1946) adlı kitaplarda toplanmıştır. Son romanı Martin Salan-der (1886) o dönemde İsviçre’deki siyasal yaşamı konu alır. Keller’in Türkçede Zürich Hikâyeleri (1946) adlı bir kitabı daha yayımlanmıştır.
